OE-BAU (TOP) – Polisia serbisu investigasaun kriminal, no médiku sira iha ospitál referal Oe-Kusi Ambeno to’o oras ne’e seidauk fó sai rezultadu investigasaun ba kazu matebian Ernesto Ote nia mate, maibé rezultadu observasaun The Oe-Kusi Post (TOP) iha fatin akontesimentu nota, deskonfia no iha posibilidade boot “ema ruma mak oho” matebian ne’e, tanba matebian ho kondisaun difisiente imposivél ba nia atu tara aan rasik.
Faktu balun ne’ebé TOP rekoella iha fatin akontesimentu mak matebian Ote nu’udar ema difisiente ida, nia ain sorin loos tesi tiha ona iha tinan 2019. Loron-kalan halo movimentu iha de’it kadeira roda (Wheelchair). Distansia entre kadeira roda ho hadak-oan ida kuaje metru ida, no iha ai ida mak rabat hadak ne’e. No, difisil tebes ba matebian mak sa’e kesi tali plastiku hodi tara aan.
Ho observasaun ba fatin akontesimentu ne’e, hatudu iha posibilidade Ote nia mate ne’e “la’os tara aan”, maibé deskonfia ema mak oho. Maske nune’e, TOP tenta ona ba Komandante Polisia Oe-Kusi Ambeno, Superintendente Xefe Mateus Mendes, maibé seidauk bele fó sai informasaun ruma ho rajaun sei okupadu hela akompaña atividade sosializasaun medida prevensaun Covid-19 ne’ebé hala’o husi Kay Rala Xanana Gusmão iha Oe-Kusi Ambeno.
Iha jornada moris, matebian moris ho kondisaun difisiente ain sorin tesi tiha, no iha de’it oan feto ida, maibé hela do’ok husi nia. Durante tinan barak matebian hela ho nia oan hakiak Julio Elo Ote.
Maske fatin akontesimentu hatudu kontráriu ho deklarasaun husi matebian nia oan hakiak, Julio Elu Ote no mosu deskonfia iha sosiedade nia le’et, maibé matebian nia oan hakiak rejeita total akuzasaun sira ne’e, no kontinua deklara la’os nia mak oho nia aman hakiak ne’e.
“Ema bele deskonfia, maibé la’os ha’u mak oho, nia mak tara aan rasik,” hateten Julio Elu Ote ba The Oe-Kusi Post (TOP) iha Oe-Bau, Oe-Kusi Ambeno, Sesta 28 Agustu 2020.
Matebian mate iha loron Sábadu kalan 22 Agustu 2020, no foin hetan iha Domingu dadersan bainhira Julio fila husi hader mate uma ida iha Oe-Bau laran.
“Horkalan jam 11.00, ami han hotu ha’u ba hader mate uma loron 40 iha uma sorin ne’eba, depois ami mai fali tuku 5:00, mai ha’u atu bolu iha sorin ne’eba laiha, ha’u bolu dehan katuas, katuas, nia lahatan ida,” esplika Julio.
“Ha’u sai mai fali husi ne’e bolu tan, no hare ba katuas kakorok metin iha ai-leten, ne’ebé ha’u mós tauk nonok tiha ba bolu fali katuas sira iha sorin atu ajuda kore, tanba ita atu kore mós tauk orsida polisia saida fali ita ne’e mak telefone langsung ba polisia sira mai,” nia esplika.
Julio hatutan, durante ne’e matebian moras iha ospital, médiku sira dehan matebian nia ain kura la di’ak ona, tanba kanek maka’as, ikus mai desidi tesi tiha ain-sorin hodi loron kalan nia moris ho nia kareta roda.
“Nia ain tesi tiha tanba uluk monu, no katuas nia oan feto nain ida ne’ebé hela iha Lifau, ha’u hanesan oan hakiak. Durante ne’e ami laiha problema ruma, nia moris ne’e ko’alia dehan halo kedas ha’u nia kaixaun, ona tanba ha’u nia oras ne’e besik atu hotu ona, nia mak ko’alia hanesan ne’e”.
Tuir planu, familia sira sei halo’ot matebian iha nia rai moris fatin iha Makelab, suku Taiboko iha loron Sesta 28 Agustu 2020.
