Oekusipost.com Dili – Progresu no evolu suan moras virus corona (COVID-19) iha rai-laran husi loron ida ba loron seluk aumenta hela de’it. Númeru kazu positivu desde loron 10 Abril liuba to’o ohin loron sa’e maka’as, la tun ida.
Ho progresu kazu positivu aumenta la’ós fó presaun ba sidadaun hotu iha rai-laran, maibé fó presaun mós ba governu atual ne’ebé planeia ona atu prolongga tan durasaun Estadu emerjénsia.
Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak deklara iha Parlamentu Nasionál, Kinta 16 Abril 2020 katak, governu planeia atu aprezenta tan planu prolonga durasaun Estadu emerjénsia ba Parlamentu Nasionál bainhira númeru kazu positivu ne’e mak aumenta.
Estadu tomak preokupa. Sidadaun hotu iha rai-laran mós preokupa hotu bainhira númeru kazu positivu ne’e la tun, la menus. Maibé, sira ne’ebé preokupa liu, pániku liu ba sidadaun sira ne’ebé oras ne’e hela iha kuarentena Tasi-Tolu.
Sidadaun kuarentena ida ne’ebé husu ba Oe-Kusi Post atu labele temi nia identidade iha notisia ne’e, nia konfesa ba Oe-Kusi Post katak, sira desde iha Hotel-Katuas to’o muda fali ba kuarentena foun Tasi-Tolu sira preokupa liu, sira sente pániku. Sira loron to’o fali kalan toba la hakmatek ida, tanba hanoin hela de’it bainhira mak kareta ambulansia ne’e ba evakua sira hodi ba hela fali iha fatin izolamentu.
Sidadaun kuarente ne’e katak, sira hahu trauma no pániku liu ho informasaun kona-bá rezultadu teste ne’ebé lahanesan, hamosu konfujaun ba sira.
“Informasaun ne’ebé mak ami rona ohin fó sai husi Sala Situasaun Sentru Integradu ba Jestaun Krize katak ema nain 10 mak positivu foun tan husi Hotel-Katuas, maibé lorokraik ne’e dotora Josefina mai fali ho nia ekipa mai informa katak nain 8. Iha pozitivu nain 5, provavel nain 3,” esplika sidadaun kuarentena Tasi-Tolu via kontaktu telemovél ba Oe-Kusi Post, Sesta 16 Abril 2020 oras tuku 11:50 kalan.
Kareta ambulansia tama kuarentena Tasi-Tolu iha loron Kinta 16 Abril 2020 oras tuku 11:15 kalan. Foto Supply
Nia hatutan, depois kolega nain 8 ne’e mós prepara hotu ona iha lorokraik ne’e kedas, maibé hein to’o oras tuku 11:15 mak kareta ambulansia ne’e foin ba foti pasiente sira ne’e.
“Ambulansia mai ne’e tula sira nain 5 de’it, la’ós nain 8. Dotora Josefina mai fó hatete ami katak sira nain 8, no bolu ami ida-idak prepara sasan hotu ona, maibé kalan sira mai fali dehan nain 3 la jadi tula, tula nain 5 de’it,” nia konta.
Notisia relevante: COVID-19: Ambulansia Evakua Ona Pasiente Nain 5 Husi Tasi-Tolu
Sidadaun kuarentena ne’e mós klarifika katak, dezintendimentu ne’ebé antes ne’e akonese entre ekipa ambulansia ho sira iha Hotel-Katuas iha loron Kuarta, 15 Abril 2020 ne’e la’ós sira mak lakohi koopera, maibé tanba mosu transmisaun informasaun ne’ebé iha konfujaun kona-bá númeru ema ne’ebé positivu no negativu. Informasaun ne’ebé antes ne’e sira simu katak, sira iha kuarentena Hotel-Katuas ne’ebé negativu ona mak muda ba Tasi-Tolu.
“Ami la koopera ne’e laloos ida. Sira nain rua ne’e sei sai bainhira rezultadu fó sai hotu kedas atu nune’e ami bele hakmatek. Tanba ne’e mak sira mai fali dehan katak loos ona nain 2 positivu, iha nain 3 provavel. Horseik sira foti ne’e la’ós nain 2 de’it, maibé foti sira nain 5 hotu. Ami sira ne’ebé tuir rezultadu teste ne’e dehan negativu ona ne’e mak sira muda ami sai husi Hotel-Katuas mai fali Tasi-Tolu,” nia esplika.
“Agora ami konfujaun, tauk, pániku. Ema hotu tauk, kalan ema la toba. Tur mak hanoin aban ha’u ona karik? Tur mak hanoin hela de’it hanesan ne’e aban keta ha’u ona karik? Ami la tauk ba virus corona, maibé tauk ba rezultadu ne’ebé sira fó sai ne’e influensia ami nia psikolojia maka’as,” nia preokupa.
Nia hatutan, sira iha Hotel-Katuas ne’e hamutuk nain 37, no ema nain 15 sai tiha ona balun negativu no balun positivu no oras ne’e falta ema nain 22 mak sei iha hela kuarentena Tasi-Tolu.
Entretantu, dotora Odete da Silva Viegas hatete, kazu konfirmadu iha loron Kinta horseik oras tuku 3 lorokraik hamutuk ema nain 18, no ida di’ak tiha ona. Positivu hamutuk nain 17.
Notice relevant: COVID-19: Kazu Pozitivu Hamutuk Nain 17 Ona
“Ba loron ohin ita iha aumenta kazu 10 positivu, tanba ne’e mak ita atraza itoan. Husi kazu konfirmadu 18 ne’e, ida mak rekoperadu. Portantu ita hatene kazu konfirmadu agora iha ema nain 17,” hatete dotora Odete liu husi konferensia imprensa iha Sala Situasaun Sentru Integradu ba Jestaun Krize iha Sentru Konvensaun Dili, Kinta 16 Abril 2020.
“Ema nain 10 ne’ebé mak ohin iha nafatin mai husi Hotel-Katuas ka informasaun ne’ebé klean liu sei hato’o aban Sesta 17 Abril 2020, tanba rezultadu ne’ebé hato’o mai mós iha oras ikus nian,” dotora Odete afirma.
Iha loron Sesta, 10 Abril 2020, rezultadu teste laboratóriu hatudu Timoroan ida positivu infetadu moras virus corona (COVID-19), no tuir fali iha loron Segunda 13 Abril 2020, hatudu tan Timoroan nain 2 positivu, no iha loron Tersa, 14 Abril 2020 hatudu Timoroan nain 2 tan positivu. No iha loron Kuarta 15 Abril 2020, rezultadu teste hatudu timoroan nain 2 tan positivu ona.
Iha loron Kinta 16 Abril 2020 oras tuku 3 lorokaik rezista tan kazu pozitivu foun hamutuk nain 10 husi Hotel-Katuas. Nune’e, total kazu pozitivu iha Kinta horseik ne’e hamutuk ema nain 17 ona mesak Timoroan de’it.
