La’o Hamutuk preokupa no lamenta públikasaun TOP nian ba vitima visum obrigatóriu

DILI (TOP) – Organizasaun Naun-Governmental La’o Hamutuk oras ne’e sente preokupa tebes ba públikasaun The Oe-Kusi Post (TOP) kona-ba vitima detensaun no vitima visum obrigatoriu ne’ebé deklara públikamente iha fatin públiku (edifisiu Tribunal Rekursu) nia oin iha inisiu fulan Juñu tinan ida ne’e.

Tuir Komunikadu Imprensa husi La’o Hamutuk iha loron 08 Jullu 2021 hatudu katak, to’o oras ne’e seidauk fiar iha vitima detensaun no vitima visum obrigatoriu ba labarik feto idade menor besik nain 30 iha Oe-Kusi Ambeno, tanba ne’e maka La’o Hamutuk konsidera públikasaun TOP nian kona-ba vitima detensaun no vitima visum obrigatoriu ne’e nu’udar esforsu sistematiku ida atu dezvia lia-loos kona-ba kazu violasaun sexual ne’ebé deskonfia involve eis padre RD.

“Ami preokupa ho publikasaun sira husi The Oekuse Post ne’ebé halo esforsu sistemátiku atu dezvia lialoos no hamenus kredibilidade luta kontra aktu violasaun seksuál ne’ebé eis Padre RD komete,” haktuir ONG La’o Hamutuk liu husi nia Komunikadu Imprensa ne’ebé TOP asesu.

Prosesu julgamentu ba kazu ne’e sei la’o namanas hela iha Tribunal Distrital Oe-Kusi Ambeno, maibé konteudu husi Komunikadu Imprensa La’o Hamutuk nian ne’e kondena ona eis padre RD.

“Ami sente triste katak Jornalista balun tenta atu distorse lia-loos ho lia kle’uk sira no haluha étika no valor jornalístiku sira sobre lealdade no a favór ba vítima no direitus umanus”.

“Husi video sira ne’ebé prodús husi The Oekusi Post la subar joven feto sira ne’e nian oin, ami preokupa katak ida ne’e la ajuda no la respeita diretu ba privasidade, vulnerabilidade, no seguransa ema hotu nian iha kazu sira ne’ebé liga ho ema nian moris privadu”.

Xefe Redasaun TOP, Raimundos Oki rejeita total akuzasaun ONG La’o Hamutuk nian ne’ebé konsidera públikasaun TOP nian kona-ba vitima detensaun no vitima visum obrigatoriu ne’e nu’udar esforsu sistematiku atu dezvia lia-loos.

Notisia relevante: Matilda Coa: durante tinan 17 iha Topu-Honis amo nunka ka’er ha’u nia-isin

“TOP rejeita total akuzasaun La’o Hamutuk nian, tanba notisia TOP nian durante ne’e la kahur sasan, la kahur ba-mai, no la subar faktu sira kona-ba vitima detensaun no vitima visum obrigatoriu ne’ebé deklara públikamente iha fatin públiku,” esplika xefe redasaun TOP.

Notisia relevante: Ami sente ami nia fatin-lulik moras to’o mii-ran

“Iha video TOP nian kona-ba vitima detensaun no vitima visum obrigatoriu ne’e TOP halo reportajen tuir vitima nia konsiensia rasik katak, presija fó sai ho loloos no moos kona-ba nia esperiensia sira ne’ebé ema halo visum ba sira lubuk ida iha Oe-Kusi Ambeno iha tinan 2020,” Oki afirma.

Nia hatutan, iha loron 17 Outubru 2018, ajensia Organizasaun Nasões Unidas (ONU) nian hanesan UN Women, UN Human Right, no WHO fó sai ona sira nia deklarasaun hodi bandu prátika teste virgnidade ba feto sira, maibé prátika ne’e kontinua eziste no akontese ba labarik feto besik 30 iha Oe-Kusi Ambeno.

“Ajensia ONU nian hanesan UN Human Right, UN Women, no WHO rasik dehan ona katak, tenke bandu ona teste virgnidade ba feto sira, maibé ida ne’e kontinua akontese iha Timor-Leste, liliu ba labarik feto sira lubuk ida iha Oe-Kusi Ambeno ne’ebé ema sulan tiha sira durante semana ida maka foin teste sira nia virjinidade”.

Notisia relevante: Vitima visum obrigatoriu keixa ona ema nain 12 iha Ambeno

Nia dehan, ajensia ONU hirak ne’e konsidera prátika teste virjinidade ba feto ida halo ona relasaun sexual ka la’e, tenke hapara ona.

“Maibé, ha’u sente hakfodak tebes bainhira labarik feto balun ho brani ko’alia sai sira nia esperiensia kona-ba visum ne’e iha inisiu fulan Juñu iha áreador Tribunal Rekursu nian”.

Ativista no defensor direitu umanu lubuk ida iha mundu mós kondena ona prátika virjinidade ba feto sira, tanba prátika ne’e nu’udar violasaun direitu umanu ida grave tebes, maibé situasaun ne’e seidauk akontese iha Timor-Leste.

“Ajensia ONU sira konsidera prátika teste virjinidade ne’e nu’udar aktu violasaun direitu umanu, no ativista, defensor direitu umanu sira iha mundu mós konsidera hahalok ne’e nu’udar violasaun grave ba direitu umanu, maibé to’o oras ne’e ha’u seidauk hare no rona ativista no defensor direitu umanu ida iha Timor-Leste hamrik no ko’alia kona-ba tenke hapara ona prátika teste virjinidade ne’e, no seidauk hare mós defensor direitu umanu ida ba ko’alia hodi defende vitima detensaun no vitima visum obrigatoriu ba labarik feto sira besik nain 30 iha Oe-Kusi Ambeno”.

TOP respeita tebes prosesu julgamentu ba kazu ne’e iha Tribunal Oe-Kusi Ambeno, maibé TOP sei nafatin halo reportajen ba vitima detensaun no vitima visum obrigatoriu ba labarik feto besik nain 30 ne’ebé desde tinan 2020 to’o ohin loron seidauk iha defensor direitu umanu ida tau matan ba sira.

Marcelino Bata
Author: Marcelino BataWebsite: https://www.oekusipost.comEmail: Este endereço de email está sendo protegido de spambots. Você precisa do JavaScript ativado para vê-lo.
Jornalista
Jornalista TOP. Bandu atu simu envelope ka sasan ruma husi fonte informasaun sira.

Online Counter