Sulan labarik feto sira durante semana ida maka foin halo visum obriga iha Ambeno

DILI (TOP) – Tuir dadus ne’ebé The Oe-Kusi Post (TOP) iha katak, iha labarik hamutuk nain 30 maka sai vitima ba visum obrigatóriu ne’ebé hala’o husi parte polisia no Pradet Oe-Kusi Ambeno iha tinan 2020.

Tuir deklarasaun eskrita ida husi vitima visum obrigatoriu, desde moris mai, sira nia fatin lulik sira ema nunka bo’ok, no nunka ka’er, maibé buat hotu nakloke ona bainhira hetan visum obrigatoriu iha Oe-Kusi Ambeno. No molok hetan visum, Pradet ho polisia sulan labarik feto sira ne’e durante semana ida iha uma mahon Pradet nian ne’ebé lokaliza iha Sikluli besik malu ho edifisiu CNE Oe-Kusi Ambeno, no labarik feto ho idade menor sulan fali iha edifisiu Pradet ne’ebé lokaliza iha hospital referral Oe-Kusi Ambeno nia kotuk iha Santa Rosa.

28 Maiu 2020

Vitima visum obrigatoriu konta, iha loron 28 Maiu 2020, ofisial Ministériu Públiku, Manuel Oqui hamutuk ho Juliana Meni husi Alfela ho nia motorista Francisco Taeki ba tula tula labarik orfonatu sira iha uma mahon Topu Honis iha aldeia Kutet, suku Costa, postu Pante Makassar, Oe-Kusi Ambeno.

“Sira haruka ami atu asina, maibé ami nia bin sira lakohi. Ami nia bin sira husu karta ida ne’e mai husi ne’ebé? Sira hatan katak karta ne’e mai husi nasíonal. Ho nune’e ami asina. Hafoin asina tiha sira haruka ami sa’e ba kareta. Ami sa’e tiha kareta, ami nia bin sira ho ami nia naan sira ho ami nia mama asrama ida maka hamaluk ami,” katak vitima visum obrigatoriu ho identidade insil PO liu husi nia deklarasaun eskrita ne’ebé TOP asesu foin lalais.  

Vitima visum obrigatoriu PO katak, bainhira sira to’o neba, sira tun husi kareta no tama ba edifisíu prokurador nia laran. Ofisial Ministériu Públiku nian duni ema sira ne’ebé hamaluk labarik sira sai hotu ba liur. Sira hatama de’it ema sira ne’ebé naran iha atu tama hatan.

“Ami tama ba laran, abin ida hatan uluk ona, no sira haruka ami tama ba sala laran no ami hein kleur. Sira bolu ema ida-idak no bolu to’o ha’u, ha’u tama ho hau nia ama, ami tama ba kuartu laran no ami tuur mesak iha kuartu laran, sira la konsege husu ami, depois ami sai fali no ami tuur kleur. Depois Ana Paula Sequeira ho Ameta Bano (Koordenadora Pradet RAEOA), sira nain rua mai foti ami lori ba uma Pradet, maibé ami lakohi atu ba uma Pradet,” vitima visum obrigatoriu ne’e konta.

“Ami istoria malu ho sira katak ami lakohi ba, ami hakarak atu fila ona ba Dormitóriu. Depois Ana Paula Sequira ho Ameta Bano lori pão plástiku ida no ami nain rua fahe pão ida, depois ami han hotu, sira lori ami fila ba Dormitóriu. 

Sesta 12 Juñu 2020

Nia hatutan, iha loron Sesta 12 Juñu 2020 membru polisia Nilda do Rosario ho Juliana Meni husi Alfela ho ninia kondutor ba lori tan karta ida husi Ministériu Públiku ba labarik orfonatu sira iha Kutet.

“Sira hatete katak karta ida ne’e atu bolu imi ba hatan, kuandu imi hakarak imi nia Amu fila lalais. Imi tenke ba hatan iha Ministériu Públiku. Nilda no Juliana hatete katak ami ba hatan kuaze oras ida ka rua hanesan ne’e, depois hatan hotu, sira sei lori ami fila fali mai Kutet maibé, sira bosok de’it ami”.

Nia hatutan, bainhira to’o iha edifisiu Ministériu Públiku Oe-Kusi Ambeno, polisia Nilda do Rosario no Juliana Meni bolu labarik feto sira nia naran ida-idak atu asina.

“Depois Ami asina tiha, Ameta Bano mai bolu ami nain tolu. Sira bolu ami atu sa’e ba kareta Pradet. Maibé antes ami sa’e ba kareta, ami nia bin sira husu ba Ameta Bano, imi atu lori fali sira ba ne’ebé? Ameta Bano hatan katak, ha’u lori sira ba deskansa lai, tuku rua mak hau lori sira mai fali ne’e. Ami nain tolu ba uluk, no ami to’o iha Pradet iha mana nain-rua maka hasoru ami, atu tama ba laran. Sira hatudu kuartua mai ami ho haris-fatin. Depois hatudu tiha, sira haruka ami tama toba maibé, ami la toba, sira haruka ami atu nonton, no ami nonton itoan de’it, la kleur sira lori tan bin nain-rua mai.Ami hamutuk ona, Mana Jasinta hatudu kuartu no haris-fatin ba sira, atu ami deskasan loron manas nian, hodi hein tuku rua fila fali ba Ministériu Públiku. To’o tuku rua ami hadia-an hodi hein Ameta Bano atu mai tula ami ba fali Ministériu Públiku. Maibe la iha ema ida mak mosu mai, no ami hein to’o tuku lima lokraik”.

“Ami husu ba Mana Jasinta dehan katak agora oinsa? Ami hatete katak, ami atu fila ona kuandu sira lakohi lori ami fila, husik ba ami la’o ain deit, la iha buat ida, naran katak ami fila-fali ba ami nia fatin tanba, ami la toman hela iha uma Pradet. Mana Jasinta telefone ba Ameta Bano no la kleur Ameta Bano mosu mai no nia to’o mai, nia hatete katak sei imi protesta ha’u telefone polisia atu mai. Ami hanoin iha laran katak nia bosok. Ami hakfodak polisia mai lori tan ami nia alin sira no abin balu husi Kutet”.

Vitima visum obrigatoriu ne’e katak, nia hatene Nilda do Rosario nu’udar membru polisia ida ho nia maluk Ananias Kolo husi Pune.

“Sira seluk ami la hatene ida. Nilda do Rosario hatete katak imi sei toba iha ne’e durante kalan tolu tanba, prokurador maka haruka. Ami pasensia de’it no ami hatan toba kalan tolu iha Pradet. Kalan dahuluk ne’e di’ak, tanba sira hare ami di’ak. Ami husu ba mana Jasinta katak ami hakarak reza kalan nian. Nune’e, Mana Jasinta fó ami iskeru no lilin atu reza. Hamutuk ho ami atu reza mak mana Yuli maibé, ami la hatene nia ne’e oinsa loos”.

Nia konta, sira nia bin ida dirije reza tersu.

“Ami reza to’o atu husu spontan, ida-ida husu rasik iha laran de’it. Mana Yuli sente-aan, nia hamrik la’o sai tiha husi kuarta ami reza ba ne’e. Ami kontinua ami nia reza to’o hotu. Depois reza hotu, sira fahe kuartu ba ami atu toba. Mana Jasinta fó ami kuartu tolu atu toba, kuartu ida ba ema nain tolu ka nain haat mak toba. Iha ami nia kuartu ami hamutuk nain haat”.

Sabádu 13 Juñu 2020

Iha loron Sábadu ami sinte la kontenti, ami nia laran taridu. Ami la kontente tamba sira subar deit ami iha laran deit, la sai ba liur to’o estrada, hanesan atu halo buat ruma iha liur. Ami sente bosan/dezanimadu, ami husu atu sai halimar, ami nia laran taridu tanba sira la husik ami atu telefone ami nia inan-aman. Komesa husi ne’e ami sinte la to’o.

Domingu 14 Juñu 2020

Iha loron Domingo Ana Paula Sequeira lori ami sasan halimar nian hanesan berlindus, buraixa, bola no boneka. Ami koko atu halimar hodi halakon ami nia laran taridu, maibe la iha vontade diak atu halimar. Ami tama ba kuartu laran, ami xavi metin odamatan, ami hotu kanta no tanis. Iha loron Domingo, dadersan ami matabixu tiha, maibe ami la bosú ida, sidauk to’o han meudia, ami hamlaha ona. Mana Jasinta ho Mana Yuli sira la preukupa ho ami, sira la husu tamba sa mak imi tanis. Iha kalan ida ami atu reza, maibe Mana Jasinta ho Mana Yuli xabi metin kuartu reza nian. Sira lakohi ami atu reza. Tamba sá mak sira halo ami hanesan ne’e?

Segunda 15 Juñu 2020

Ami kontente tamba ami nia loron to’o ona atu fila-fali ba Dormitóriu Topu-Honis Mahata. Ami hein to’o meudia, derepente ami nia kolega nia inan-aman mai, ami hotu atu mai hare maibé duni sira sai, maibe antes sai, polisia Nilda mosu mai no ami haré de’it nia oin, ami la gosta nia, tanba nia maka halo ami, ohin loron loloos ami atu fila ona, maibé la konsege. Polisia Nilda dehan katak, husi ha’u nia hakarak ne’e ohin loron imi bele fila ona ba Topu-Honis, maibé ida ne’e husi Prokurador, Matias Soares, maka haruka no ami halo tuir de’it tanba ida ne’e ami nia serbisu. Maibé ami kontinua protesta katak, ami hakarak fila ona. Polisia Nilda hatete katak Dr. nia tempu laiha, maibé ami dehan ba sira katak tanba sa maka imi promete tiha mai ami, agora Dr. nia tempu la iha fali. Sra. Nilda bolu nia kolega sira tama ba uma laran. Depois sira sai fali mai sira bolu kolega nain-rua, haruka sira nain rua sa’e ba kareta, sira la ko’alia buat ruma, maibé ami la hatene atu lori sira nain rua ba ne’ebé, depois la to’o oras ida, sira lori mai fali, no sira bolu tan bin Erma atu ba Ministériu Públiku.

Kinta 18 Juñu 2020

Fofoun ami halimar hela iha liur. Mana Yuli bolu ha’u tama ba kuartu laran, ha’u tama to’o kuartu laran, Mana Yuli ho Dotora Catarina Anuno haruka ha’u atu tuur iha kadeira, no ha’u mós tuur iha kadeira. Mana Yuli ho Dotora Catarina Anuno sira husu ha’u dehan imi toba tiha ona ho mane ka, ha’u hatan dehan ami seidauk toba ho mane ida, depois ha’u dehan ba sira katak labaraik mane sira iha Dormitóriu ne’e la hanesan ho labarik mane sira seluk.

Depois sira remata husu ha’u, sira haruka ha’u atu kolu ha’u nia kalsa, maibé hau dehan ba sira ha’u atu kolu kalsa ba saida. Sira dehan kolu de’it sa, ha’u mós kolu ha’u nia kalsa, sira haruka dehan tama ba lipa laran, ha’u mós tama ba lipa laran. Depois sira dehan sa’e toba iha kama leten, ha’u mós sa’e toba iha kama leten, sira haruka atu toba hateke sa’e ba leten, ha’u mós toba hateke sa’e ba leten.

“Depois Dotora Catarina Anuno loke ha’u nia kelen, Mana Yuli leno ho telefone boot. Dotora Catarina Anuno ka’er ha’u nia oin-lulik no les tiha, Mana Yuli nia leno ho telefone. Kuandu les ha’u nia oin-lulik ne’e ha’u sente moras loos no ha’u hakilar. Dotora Catarina Anuno ho Mana Yuli haruka ha’u atu taka hau nia oin”.

“Dotora Catarina Anuno les ha’u nia oin-lulik ne’e ha’u sente moras loos, ha’u halerik, Dotora Catarina ho Mana Yuli haruka ha’u atu tau sumasu ba ha’u nia ibun maka bele hakilar. Depois Dotora Catarina kontinua les ha’u nia oin-lulik, foti kabas sulan tama ba hau nia oin-lulik uja nia liman hanehan tiha kabas ne’e, ha’u sente moras loos, no ha’u hakilar. Hotu tiha sira haruka hader, no ha’u tun husi kama leten, hau la’o mós moras loos”.

Sira haruka ha’u atu hatais fali ha’u nia kalsa, ha’u mós foti ha’u nia kalsa hatais tiha, sira haruka ha’u atu tuur iha kadeira. Ha’u mós tuur iha kadeira no Mana Yuli ho Dotora Katarina Anuno husu ha’u karik iha ema ruma ka’er ona ha’u nia susun no hau nia isin lolon, ha’u hatan katak sidauk ida. Depois Dotora Catarina Anuno ho Mana Yuli hameno atu sai ba liur labele konta ba ha’u nia kolega sira no ami ama sira. Sira dehan ida ne’e segredu, labele hatete ba sira. Kuandu ha’u mai to’o Dormitóriu, ha’u la’o ha’u nia kelen ne’e moras loos, depois ha’u atu so’e bee ki’ik mós, hau nia oin-lulik ne’e manas loos.

Labarik feto sira ne’ebé hetan visu obrigatóriu maka hanesan;

  1. SMGA
  2. EElA
  3. BF
  4. MC
  5. ASC
  6. FB
  7. DS
  8. PO
  9. ZB
  10. CC
  11. EEB
  12. EC
  13. AK
  14. AS
  15. DP
  16. TC
  17. JMK
  18. DB
  19. JS
  20. RM
  21. AFC
  22. AA
  23. DB
  24. JTK
  25. FT inklui nain 5 seluk.

Labarik sira ne’ebé halo akuzasaun ba eis padre RD maka hanesan labarik feto sira ho naran inisial IO, DP, RM, OQ, AQ, TMC, EC, DCJ, IFJ, MSC.

Situasaun obriga labarik feto sira atu ba hela iha uma mahon Pradet kontinua akontese tan hafoin prosesu julgamentu iha Tribunal Distrital Oe-Kusi Ambeno iha loron Segunda 07 Juñu 2021.

Notisia relevante: Hafoin julgamentu, Pradet Ambeno kontinua obriga labarik Topu-Honis  

Ministériu Públiku ne’ebé lidera husi Prokurador Matias Soares akuza eis padre RD ho krime tolu hanesan violensia domestika, pedofilia, no pornografia iha orfonatu Topu Honis.

Raimundos Oki
Author: Raimundos OkiWebsite: https://www.oekusipost.comEmail: Este endereço de email está sendo protegido de spambots. Você precisa do JavaScript ativado para vê-lo.
Xefe Redasaun & Editor

Online Counter