Arsénio Bano “inventa” kategoria orsamentál ba finaliza ró Haksolok

DILI (TOP) — Prezidente Autoridade ba Rejiaun Administrativa Espesiál Oe-Kusi-Ambeno (RAEOA), Arsénio Paixão Bano, “inventa” kategoria orsamentál hodi finaliza kazu ró Haksolok.

Lei Orsamentu no Jestaun Finanseira (LOJF) despeza ba Orsamentu Jerál Estadu (OJE) kada tinan prevé kategoria orsamentál ka rúbrika orsamentál sira hanesan saláriu vensimentu, bens servisu, kapitál minór, kapitál dezenvolvimentu no transferénsia públika, maibé úniku iha proposta-lei OJE 2021 husi RAEOA-ZEESM, Prezidente Autoridade, Arsénio Paixão Bano, hamosu tán rúbrika orsamentál ida ho naran “Fundu Espesiál Dezenvolvimentu” ka FED.

Iha livru 3C (RAEOA-ZEESM), ne’ebé Bano aprezenta ba Parlamentu Nasionál prevee mós rúbrika ketak ida, Fundu Espesiál Dezenvolvimentu (FED) ho montante $14,000,000.00 ba ezekuta hodi finaliza konstrusaun ró Haksolok.

“Ho nune’e bele fó retornu finanseiru mai iha RAEOA no ZEESM-TL. Orsamentu ba FED ho valór millaun $14 engloba (inklui) ona iha kategória kapital dezenvolvimentu,” dokumentu orsamentál ne’ebé The Oe-Kusi Post (TOP), asesu iha Parlamentu Nasionál, Tersa 10 Novembru 2020.

Livru 3C (RAEOA-ZEESM), ne’e asina husi Ministra Finansa Interina atuál Vise-Ministra Finansa, Sara Lobo Brites.

Bazeia ba livru 3C (RAEOA-ZEESM) previstu iha $127,000,000 ba 2021 ne’ebé koloka ba saláriu vensimentu $11.072.049,00, bens servisu $23.775.569,00, kapital minór $2.360.470,00, kapitál dezenvolvimentu $85.506.102,00 no transferénsia públika $ 4.285.810,00.

Saláriu vensimentu

Despeza ba kategoria saláriu vensimentu hamutuk $11,072,049 hodi asegura saláriu no oras extraordináriu ba funsionáriu hamutuk ema na’in-2,475 ne’ebé dezagrega iha gabinete prezidente autoridade, adjunta prezidente autoridade hodi reforsa institusionál, adjuntu prezidente autoridade ba asuntu sosiál no sekretária rejionál na’in-7 iha RAEOA no ZEESM.

Bens servisu

Nune’e mós despeza ba kategoria bens servisu $23,775,569.00 hodi asegura kustu operasionáll ba gabinete prezidente autoridade, adjuntu prezidente autoridade no sekretáriu rejionál sira hodi implementa programa ka atividade iha RAEOA no ZEESM-TL.

Liña rúbrika orsamentál hosi bens servisu ne’e, Prezidente Autoridade mak sei halo desizaun ba despeza liña rúbrika servisu operasionál hosi Sekretariadu rejionál asunto edukasaun, saúde, traballu no reinsersaun komunitáriu, finansa, administrasaun, agrikultura no komérsiu indústria hodi atende no halo jestaun ba administrasaun refere.

Iha bens servisu ne’e prevee liña rúbrika manutensaun no kombustível maioria koloka orsamentu boot iha reponsabilidade prezidente autoridade nia gabinete, atu haree liu ba kombustível ba EDTL Inur Sakato, iha mós relasiona ho ekipamentu pezadu sira-ne’ebé hala’o hela atividades iha Oécusse.

Nune’e mós liña rúbrika sira seluk iha kategoria bens servisu ne’e nu’udar kustu operasionál ba funsionamentu prestasaun servisu iha RAEOA no liña rúbrika viajen estranjeiru hodi atende reuniaun iha rai-li’ur no halo divulgasaun programa RAEOA no ZEESM-TL, mobilizasaun parseiru no investidór sira.

Iha bens servisu ne’e sita liña rúbrika formasaun profesionál no semináriu hodi atende formasaun ba joven iha Oecusse, formasaun profesionál ba funsionáriu RAEOA no ZEESM-TL, kursu profesionál iha nasaun Portugál inklui kursu ingles no portugés.

Iha kategoria bens servisu ne’e hamosu liña rúbrika asisténsia téknika hodi asegura saláriu ba asesór na’in-28, konsultór nasionál sira no tékniku profesionál sira seluk no liña rúbrika servisu operasionál hodi asegura kustu servisu operasionál ba nesesidade sekretáriu rejionál na’in-7.

Liña rúbrika bens servisu ne’e nu’udar responsabilidade tomak ba prezidente autoridade mak sei halo desizaun ba despeza asosiadu ho atividade operasional liuliu ba operasionál limpeza sidade no edifísiu.

Kapitál minór

Entretantu kapitál minór hamutuk $2,360,470.00 ba tinan 2021 atu asegura kondisaun bázika ba Gabinete Prezidente Autoridade no Gabinete Sekretária rejionál sira ba sosa karreta ambulánsia, kareta tanki bee-moos, karreta operasionál, komputador/laptop, printer, mákina fotokopia, mobiliáriu, AC no seluk tan.

Kapitál dezenvolvimentu

Purtantu kapitál dezenvolvimentu hamutuk $85,506,102 ba 2021, hosi montante refere, RAEOA no ZEESM-TL prevee orsamentu $56,262,790 hosi likides própriu no Governu Sentrál sei aloka montante $29,243,312 mai hosi fundu petrolíferu hodi finánsia no asegura obras sira-ne’ebé la’o hela nomoos ba obra foun tuir prioridade VIII Governu Konstitusionál nian.

Transferénsia públika

Iha parte transferénsia públika hamutuk $4,285,810.00 hodi asegura kustu ne’ebé ho natureza subvensaun públikas. Liña rúbrika ida-ne’e nu’udar responsabilidade tomak ba Prezidente Autoridade hola desizaun ba despeza.

Despeza hirak mak sei apoia Asosiasoens koperativa, ONGs no UNDP, subsídiu ba Konsellu Suku, PAAS no dezastre naturál no merenda eskolár no konsesaun eskolár.

TOP tenta ona husu esplikasaun ba Prezidente Autoridade RAEOA, Arsenio Bano, maibé nia la atende ida.

Marcelino Bata
Author: Marcelino BataWebsite: https://www.oekusipost.comEmail: Este endereço de email está sendo protegido de spambots. Você precisa do JavaScript ativado para vê-lo.
Jornalista
Jornalista TOP. Bandu atu simu envelope ka sasan ruma husi fonte informasaun sira.

Online Counter