Kuidadu! ema nain 20 iha Ambeno infetadu HIV/AIDS

SANTA ROSA (TOP) – Oe-Kusi Ambeno lokaliza iha Kosta Norte no kompostu hosi 15% território Timor-Leste ho populasaun hamutuk 72,000, no husi total populasaun ne’e hatudu iha ema nain 29 maka durante ne’e infetadu (kona) ka sofre hela moras Human Immunodeficiency Virus (HIV) no Acquired Immunodeficiency Syndrome (AIDS), no nain 9 maka mate tiha ona, sei iha nain 20 maka oras ne’e tuir hela tratamentu saúde intensive iha Ambeno.

Geografikamente, Oe-Kusi Ambeno do’ok duni husi kapital nasaun, maibé besik tebes nasaun viziñu Indonézia. No molok tama ba Estadu emerjensia, atividade negósiu no komersial illegal buras tebes iha rai enklave ne’e. Husi atividade hirak ne’e, rezultadu Ambeno oan hamutuk nain 20 maka oras ne’e sofre hela moras HIV-AIDS.

“Kazu ne’e durante eziste iha Oe-Kusi Ambeno iha nain 29, maibé nain 9 mate ona. Hela nain 20 agora dadauk sira kontinua halo tratamentu iha hospital Oe-Kusi Ambeno,” diretor saúde RAEOA, Luis de Jesus Neno hateten ba The Oe-Kusi Post (TOP) iha nia serbisu fatin iha bairo Santa Rosa, suku Kosta, sub-rejiaun Pante Makassar, Kuarta 16 Dezembru 2020.

Eis diretor sentru saúde sub-rejiaun Oe-Silo ne’e esplika, HIV/AIDS ne’e afeta ba idade reprodutivu sira hahu husi labarik ho idade ki’ik to’o idade boot, feto no mane.

Luis Neno deskreve, husi total nain 29 ne’e, hamutuk nain 25 maka detekta iha hospital Oe-Kusi Ambeno, no nain 4 seluk detekta iha sentru saúde sira iha Dili. Katak nain 25 kazu orijin iha Oe-Kusi Ambeno, no nain 4 nu’udar kazu importadu husi Dili.

“Moras ne’e sensitivu itoan, ami labele hatete feto hira no mane hira ne’ebé nain 29 ne’e inklui feto no mane no labarik, ida ne’e afeita tanba pergaulan bebas ne’ebé ita husu atu hado’ok-an tanba moras ne’e la’os iha Oe-Kusi Ambeno de’it, maibé iha Timor tomak iha hotu,” nia esplika.

Diretor ne’ebé mai husi aldeia Ninapu, suku Bobometo ne’e esplika, kazu ema nain 29 ne’e la’os tun-sa’e tinan-tinan, maibé barak maka sofre kuaze tinan 5 ona no sira nia tratamentu rútina, bainhira se maka hetan ona moras HIV/AIDS, entaun nia tenke hetan tratamentu to’o mate no balu liu tinan barak ona hetan aimoruk oras ne’e sira di’ak no moris hela.

“Tanba ne’e maka parte saúde durante ne’e tama to’o suku no aldeia sira iha área rural sira no eskola sira hala’o atividade rútina iha horario ba halo sensibilizasaun no promosaun ba komunidade sira atu prevene aan tantu husi Covid-19, no mós husi moras HIV/AIDS”.

Abilio Elo Nini
Author: Abilio Elo NiniWebsite: www.oekusipost.comEmail: Este endereço de email está sendo protegido de spambots. Você precisa do JavaScript ativado para vê-lo.
Reporter
Reporter base in Ambeno, Oecusse.

Online Counter