GAM iha Oe-Kusi Ambeno hahu la’o livre

GAM iha Oe-Kusi Ambeno hahu la’o livre

Oekusipost.com Oe-Kusi Ambeno – Autoridade lokal iha suku Costa oras ne’e preokupa maka’as ho movimentu Grupu Arte Marsiais (GAM) balun iha tempu kalan iha Oe-Kusi Ambeno.

Xefe Suku Costa, Aleixo Abi hatete, hafoin governu desidi hodi reativa atividade GAM iha tempu hirak liuba, oras ne’e grupu balun komesa uza ona sira nia atributu hodi halo movimentasaun iha tempu kalan. Ho movimentasaun ne’e Xefe Suku Abi husu ba Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL) atu kontrola, tanba iha tendensia no posibilidade hodi hamosu konflitu entre GAM iha rai ketan ne’e.

Xefe Suku ne’e hatutan, durante ne’e kuaje kalan tomak joven barak maka uza sira nia atributu la’o ba-mai iha suku no bairo laran.

Abi Konsidera jestu ida ne’e hatudu imajen ladi’ak no bele hamosu provakasaun entre grupus hirak ne’ebé guvernu bandu ona, tanba ne’e nu’udar autoridade suku nia husu ba parte seguransa no Komisaun Reguladora Arte Marsiais (KRAM) tenki halo rejistrasaun ba GAM ne’ebé ativa fali, nune’e bele evita problema mosu iha komunidade nia le’et.

“Ami rona katak GAM reaktiva ona atu hala’o sira nia aktividade, maibé tuir loloos husi parte seguransa liliu Polisia bolu koordenador sira hotu xefe suku sira atu enkontru atu buka dalan presija iha limitasaun ho de’it loron labele ho kalan”, hatete xefe suku Costa Aleixo Abi ba Oe-Kusi Post iha sede suku Costa, Sub-rejiaun Pante Macassar, Oe-Kusi Ambeno, Kuarta 18 Marsu 2020.

Abi prefere atu membru GAM sir abele hala’o sira nia atividade iha loron de’it. Labele hala’o iha kalan, tanba bele provoka konflitu.

“Ba ha’u la konkorda mós kuando sira la’o ho kalan hatais atributu ba grupu, ne’e labele tanba ita mós iha ona KPK governu tau tiha ona hodi ajuda seguransa, maibé sira kontinua uza entaun Polisia tenki atua ida nee”, nia sujere.

Abi mós rekoñese katak konflitu entre GAM iha rai ketan Oe-Kusi Ambeno durante ne’e laiha, maibé di’ak liu evita no kontrola hodi labele akontese iha munisipiu sira seluk iha rai laran.
Hatan kona-bá preokupasaun ne’e, komandante polisia Rejiaun Espesial Administrativu Oe-Kusi Ambeno (RAEOA), Superintendente Xefe Arnaldo de Jesus Araújo katak desde governu desidi reativa atividade GAM to’o oras ne’e situasaun la’o di’ak no hakmatek iha rai Ambeno.

“Ita seidauk iha keixa ida mai husi komunidade dehan katak grupu A ka B baku malu ka impede malu. Dalaruma iha dezintendimentu balun entre joven sira, maibé la afeta ba GAM”, komandante Arnaldo esplika.

Maske xefe suku Abi hetan hela membru GAM sira uja sira nia atributu la’o kalan tama-sai bairu sira, maibé komandante Arnaldo dehan to’o oras ne’e nia seidauk simu informasaun ida kona-bá assuntu ne’e.

“Maibé, ha’u agradese se karik iha duni hanesan ne’e ami bele aumenta tan númeru patrullamentu atu observa labele uza atributu arte marsiais la’o ho kalan. Se ami hetan sei bolu nia mai komando para bele fó hanoin razaun saida mak uza hanesan ne’e, tanba ita nia rejiaun sei uza hela lei númeru 5/2017 nian sei la’o hela”, nia esplika.

Entretantu, Prezidenti Sub KRAM Oe-Kusi Ambeno, Jeferinu da Cruz Salu hatete, katak KRAM laiha kompetensia atu toma responsabilidade

“Ba GAM ami labele hetan sira nia lista atualizasaun tanba tuir lei nú 5/2017 no mós lei númeru 10 altera lei númeru 5 ne’e la’ós ami nia kompetensia. To’o agora ami sedauk hetan informasaun no mós orientasaun ida husi KRAM nasionál ba reativa GAM ka la’e, ne’e la’ós ami nia kompetensia. Ne’e kompetensia governu nian”, esplika Salu.

Tuir dadus aktualizadu tinan 2019 nian ba GAM ne’ebé rejista iha Sub-Komisaun Reguladora Arte Marsiais Oe-Kusi Ambeno mak hanesan Boxing iha ema nain 14, Taekwondo nain 70, KKTL nain 41 no PD nain 80.

Prokurador Jeral Repúblika, José da Costa Ximenes katak relatóriu Ministériu Públiku nian hatudu konflitu barak ne’ebé mosu no akontese iha sosiedade nia le’et iha rai laran, tanba kauza barak liu husi atividade GAM ne’e.

"Sekretáriu Estadu Juventude no Desportu tenke kontrola didi'ak tanba GAM hamosu konflitu barak iha sosiedade. La'ós ema hotu iha ne'eba ne'e mesak aat de'it, maibé, ataka malu bebeik ne'e mai husi ne'eba", hatete Prokurador Jeral, José Ximenes ba jornalista sira iha Palásiu Prezidensial iha Ai-Tarak Laran, Dili Segunda 9 Marsu 2020.

Antes ne'e, Governu liuhusi reuniaun Konsellu Ministru (KM) iha 18 Fevereiru, aprova Proposta Rezolusaun Governu ne’ebé aprezenta husi Primeiru-Ministru (PM), Taur Matan Ruak, ba revogasaun Rezolusaun Governu númeru 16/2013 10 Jullu, ne’ebé bandu GAM hala’o atividade. Diploma legál ne'e rasik, instrui Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) atu intensifika asaun.

Antes ne'e mós Komandante Jerál PNTL, Komissáriu Faustino da Costa apela ba kulakér GAM, bainhira hakarak hala'o atividade, tenke respeita leí númeru 5/2017 19 Abril. (nin)

Abilio Elo Nini
Author: Abilio Elo NiniWebsite: www.oekusipost.comEmail: Este endereço de email está sendo protegido de spambots. Você precisa do JavaScript ativado para vê-lo.
Reporter
Reporter base in Ambeno, Oecusse.

GAM iha Oe-Kusi Ambeno hahu la’o livre
Watch the video

Oekusipost.com Oe-Kusi Ambeno – Autoridade lokal iha suku Costa oras ne’e preokupa maka’as ho movimentu Grupu Arte Marsiais (GAM) balun iha tempu kalan iha Oe-Kusi Ambeno.

Xefe Suku Costa, Aleixo Abi hatete, hafoin governu desidi hodi reativa atividade GAM iha tempu hirak liuba, oras ne’e grupu balun komesa uza ona sira nia atributu hodi halo movimentasaun iha tempu kalan. Ho movimentasaun ne’e Xefe Suku Abi husu ba Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL) atu kontrola, tanba iha tendensia no posibilidade hodi hamosu konflitu entre GAM iha rai ketan ne’e.

Xefe Suku ne’e hatutan, durante ne’e kuaje kalan tomak joven barak maka uza sira nia atributu la’o ba-mai iha suku no bairo laran.

Abi Konsidera jestu ida ne’e hatudu imajen ladi’ak no bele hamosu provakasaun entre grupus hirak ne’ebé guvernu bandu ona, tanba ne’e nu’udar autoridade suku nia husu ba parte seguransa no Komisaun Reguladora Arte Marsiais (KRAM) tenki halo rejistrasaun ba GAM ne’ebé ativa fali, nune’e bele evita problema mosu iha komunidade nia le’et.

“Ami rona katak GAM reaktiva ona atu hala’o sira nia aktividade, maibé tuir loloos husi parte seguransa liliu Polisia bolu koordenador sira hotu xefe suku sira atu enkontru atu buka dalan presija iha limitasaun ho de’it loron labele ho kalan”, hatete xefe suku Costa Aleixo Abi ba Oe-Kusi Post iha sede suku Costa, Sub-rejiaun Pante Macassar, Oe-Kusi Ambeno, Kuarta 18 Marsu 2020.

Abi prefere atu membru GAM sir abele hala’o sira nia atividade iha loron de’it. Labele hala’o iha kalan, tanba bele provoka konflitu.

“Ba ha’u la konkorda mós kuando sira la’o ho kalan hatais atributu ba grupu, ne’e labele tanba ita mós iha ona KPK governu tau tiha ona hodi ajuda seguransa, maibé sira kontinua uza entaun Polisia tenki atua ida nee”, nia sujere.

Abi mós rekoñese katak konflitu entre GAM iha rai ketan Oe-Kusi Ambeno durante ne’e laiha, maibé di’ak liu evita no kontrola hodi labele akontese iha munisipiu sira seluk iha rai laran.
Hatan kona-bá preokupasaun ne’e, komandante polisia Rejiaun Espesial Administrativu Oe-Kusi Ambeno (RAEOA), Superintendente Xefe Arnaldo de Jesus Araújo katak desde governu desidi reativa atividade GAM to’o oras ne’e situasaun la’o di’ak no hakmatek iha rai Ambeno.

“Ita seidauk iha keixa ida mai husi komunidade dehan katak grupu A ka B baku malu ka impede malu. Dalaruma iha dezintendimentu balun entre joven sira, maibé la afeta ba GAM”, komandante Arnaldo esplika.

Maske xefe suku Abi hetan hela membru GAM sira uja sira nia atributu la’o kalan tama-sai bairu sira, maibé komandante Arnaldo dehan to’o oras ne’e nia seidauk simu informasaun ida kona-bá assuntu ne’e.

“Maibé, ha’u agradese se karik iha duni hanesan ne’e ami bele aumenta tan númeru patrullamentu atu observa labele uza atributu arte marsiais la’o ho kalan. Se ami hetan sei bolu nia mai komando para bele fó hanoin razaun saida mak uza hanesan ne’e, tanba ita nia rejiaun sei uza hela lei númeru 5/2017 nian sei la’o hela”, nia esplika.

Entretantu, Prezidenti Sub KRAM Oe-Kusi Ambeno, Jeferinu da Cruz Salu hatete, katak KRAM laiha kompetensia atu toma responsabilidade

“Ba GAM ami labele hetan sira nia lista atualizasaun tanba tuir lei nú 5/2017 no mós lei númeru 10 altera lei númeru 5 ne’e la’ós ami nia kompetensia. To’o agora ami sedauk hetan informasaun no mós orientasaun ida husi KRAM nasionál ba reativa GAM ka la’e, ne’e la’ós ami nia kompetensia. Ne’e kompetensia governu nian”, esplika Salu.

Tuir dadus aktualizadu tinan 2019 nian ba GAM ne’ebé rejista iha Sub-Komisaun Reguladora Arte Marsiais Oe-Kusi Ambeno mak hanesan Boxing iha ema nain 14, Taekwondo nain 70, KKTL nain 41 no PD nain 80.

Prokurador Jeral Repúblika, José da Costa Ximenes katak relatóriu Ministériu Públiku nian hatudu konflitu barak ne’ebé mosu no akontese iha sosiedade nia le’et iha rai laran, tanba kauza barak liu husi atividade GAM ne’e.

"Sekretáriu Estadu Juventude no Desportu tenke kontrola didi'ak tanba GAM hamosu konflitu barak iha sosiedade. La'ós ema hotu iha ne'eba ne'e mesak aat de'it, maibé, ataka malu bebeik ne'e mai husi ne'eba", hatete Prokurador Jeral, José Ximenes ba jornalista sira iha Palásiu Prezidensial iha Ai-Tarak Laran, Dili Segunda 9 Marsu 2020.

Antes ne'e, Governu liuhusi reuniaun Konsellu Ministru (KM) iha 18 Fevereiru, aprova Proposta Rezolusaun Governu ne’ebé aprezenta husi Primeiru-Ministru (PM), Taur Matan Ruak, ba revogasaun Rezolusaun Governu númeru 16/2013 10 Jullu, ne’ebé bandu GAM hala’o atividade. Diploma legál ne'e rasik, instrui Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) atu intensifika asaun.

Antes ne'e mós Komandante Jerál PNTL, Komissáriu Faustino da Costa apela ba kulakér GAM, bainhira hakarak hala'o atividade, tenke respeita leí númeru 5/2017 19 Abril. (nin)

Abilio Elo Nini
Author: Abilio Elo NiniWebsite: www.oekusipost.comEmail: Este endereço de email está sendo protegido de spambots. Você precisa do JavaScript ativado para vê-lo.
Reporter
Reporter base in Ambeno, Oecusse.

Online Counter