DILI (TOP) — Durante ne’e ema barak maka sente tauk hodi ba halo tratamentu saúde iha Hospital Nasionál Guido Valadares (HNGV), tanba bainhira to’o ne’eba tenke submeter ba teste swab maka foin halo tratamentu ba moras ne’ebé iha.
Situasaun ne’e halo bankada KHUNTO iha Parlamentu Nasionál konsidera lala’ok atendimentu pesoal saúde sira iha HNGV ne’e neneik tebes, no iha tendensia hodi oho pasiente sira iha sala emerjensia ho neneik.
Deputadu Luis Roberto husi partidu KHUNTO preokupa ho sistema atendimentu saúde públiku liu-liu ba pesoal saúde sira ne’ebé maka serbisu iha HNGV no hospital referral sira iha munisipal sira hotu.
Nia hatutan, bainhira pasiente sira halo tratamentu iha sala emerjensia pasoal saúde sira tenke halo teste swab maka foin hala’o tratamentu ba pasiente sira.
“Ha’u primeiru kona-ba sistema atendimentu ba saúde públiku nian iha HNGV to’o ba munisipal sira, ha’u koalia liu ba ita nia inan feton sira ne’ebé maka isin-rua todan hodi ba hospital atu partus ne’e. Dala-barak to’o iha fatin emerjensia ne’ebá, ita nia pesoal saúde sira, haruka sira hein tan fali depois swab teste fali tan, rezultadu negativu maka foin halo tratamentu ba sira ida ne’e signifika katak oho ema,” hateten deputadu Luis Roberto iha sesaun pleranaria Parlamentu Nasionál Segunda 31 Maiu 2021.
“Tanba inan feton sira kuandu gravida todan atu mai partu maka hein tan bele afeta ba bebe iha isin, bele rezulta ba bebe bele mate, bele mós ba nia inan bele mate, atendimentu agora ne’e ita tauk liu fali Covid-19 ne’e ita agora ne’e oho malu deit ona,” deputadu Luis Roberto afirma.
“Ita hotu nia hakarak ne’e atu servi ba povu ita labele lori povu nia naran para buka lukru ba ita nia aan hodi hariku ita nia aan ida ne’e ladun di’ak. Ha’u husu nafatin ba ita nia pesoal saúde sira ne’e atendimentu ba ita nia inan feton sira ne’e tenke atende ho di’ak”.
Deputadu ne’e mós la konkorda ho sidadaun sira ne’ebé mate tanba kauza husi moras seluk, no asidente ruma, maibé bainhira halo teste swab mate-isin ne’e nakfilak ba positivu Covid-19.
“Situasaun ne’e pasiente balun hetan tiha asidente trafiku ruma grave tiha mós presiza hein tan teste swab tiha lai molok rezultadu teste swab sai ema ne’e is kotu tiha ona”.
Nune’e mós deputada bankada CNRT, Virginia Ana Belo antes ne’e preokupa ho serbisu husi Sentru Integradu Jestaun Krize (SIJK) nian, hamihis povu nia fiar ba surtu Covid-19 iha Timor Leste.
“Bankada CNRT mós preokupa ho prestasaun servisu husi ekipa sira ne’ebé hala’o kna’ar iha Sentru Integradu ba Jestaun Krize, tanba servisu téknika iha Sentru Integradu Jestaun Krize kontribui hamihis povu nia ta’uk no povu nia konxiénsia kona-ba perigu husi moras Covid-19 ne’e rasik,” katak deputada Maria Virgínia Ana Belo liu husi deklarasaun politika ba estensaun estadu emerjensia ba dala 14 iha Parlamentu Nasionál Sesta 28 Maiu 2021.
Nia hatutan, hanesan timor-oan hotu asiste no bazeia ba reportajen balun iha mídia hatudu katak teste SWAB ne’ebé halo ba sidadaun ida nia rezultadu só bele hetan loron rua ka tolu depois, entaun durante rezultadu seidauk sai ne’e ema ne’e kontinua la’o livre, sé nune’e oinsá lós timor-oan bele halo mitigasaun ba Covid-19?
Nia argumenta, iha situasaun balun, ema ne’ebé hetan ona rezultadu teste pozitivu tenke hein loron rua to’o tolu antes ekipa tékniku husi Sentru Integradu foin bele foti hodi lori ba izolamentu. Nune’e mós ho sidadaun sira ne’ebé halo auto-izolamentu, durante períodu loron 14 laiha atensaun ruma ba sidadaun sira ne’e, atésidadaun sira maka tenke telefone atu bele hetan asisténsia ba teste SWAB no dezinfeta fatin ne’ebé sira uza ba auto-izolamentu. Situasaun sira ne’e hatudu katak Governu de Faktu laiha seriedade atu halo mitigasaun ba Covid-19, no sirkunstánsia sira ne’e maka hamosu duvida iha povu nia leet kona-ba perigu husi Covid-19 ne’e rasik.
