DILI (TOP) – Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta konsidera Komandante em Chefe das FALINTIL, Kay Rala Xanana Gusmão durante ne’e halo duni asaun real ba povu liu husi asaun karitativa ne’ebé desde tinan 2020 to’o ohin loron, maibé hare fali asaun husi Sekretariu Jeral Partidu FRETILIN, Mari Bim Amude Alkatiri durante ne’e lori de’it esperansa ba povu.
“La signifika Xanana odiu Mari Alkatiri, la’e. Sira la’ós iha problema boot ida, ita mak hakarak avô Xanana tenke hakuak maun Mari Alkatiri. Uluk hakuak malu tiha ona, sira na’in-rua la iha ida mak intiga violénsia,’’ PR Horta hateten kestaun ne’e bainhira sai nu’udar orador daruak nian iha Semináriu Internasional ho tema ‘’FRATERNIDADE HUMANA DENTRO DO DESAFIO E ESPECTATIVA DE TIMOR-LESTE’’ iha salaun Nobel ba Paz, UCT, Balide, Sábadu, 04 Fevereiru 2023.
PR Horta orserva asaun real balun ne’ebé Xanana halo durante povu sira hasoru inundasaun boot tantu iha Dili laran no munisipiu sira mak iha tinan 2021, Xanana mobiliza nia elementu fahe hahan iha Timor-Leste tomak.
“Dalaruma ha’u akompaña no observa duni Maun Boot Xanana besik loos tiha (povu) sira. Nia dedika-an duni, hodi fó de’it hahan tuir lista ne’ebé feitu, se imi CNRT badinas no organiza nune’e iha governu ne’e di’ak liu tan,’’ diskursu PR Horta iha seminariu internasional ne’e.
‘’Mari alkatiri iha momentu ne’ebá hateten, ha’u la fó ismola (oferese hahan ba komunidade), ha’u sei fahe de’it esperansa. Prontu, abordazem rua, ida maun Xanana nian, lori hahan ba povu tanba povu nia bele rona esperansa maibé, foos ka mina-oan ruma la ajuda (tenik PR Horta ho hamnasa), abordazen seluk Mari nian dehan ha’u la fahe ismola, ha’u (Horta) fó kedas resposta, karik ita la fahe ismola ka la halo kariedade entaun, hahu iha Roma, Amu Papa (Igreja ) labele halo kariedade, tanbá igreja mak inisia no hanorin kona-ba kariedade,’’ PR Horta halo komparasaun.
“Agora ita la halo kariedade, ita fahe de’it esperansa, buat ida kariedade ne’e abstratu, maibé ida ne’e atu esplika de’it katak nain rua (Xanana no Alkatiri) la singnifika la hadomi povu, Maun Xanana buka solusaun prátika emidiata ba povu ne’e”.