KAK deskobre osan ne’ebé aloka ba ZEESM la balansu ho dezenvolvimentu iha Ambeno

AMBENO (TOP) – Komisaun ba Anti-Korupsaun (KAK) konsege deskobre osan ne’ebé aloka ba projetu pilotu Zona Espesial ba Ekonomia Sosial no Merkadu (ZEESM) ne’ebé hahu implementa iha Oe-Kusi Ambeno nia rezultadu “tatidik-malu” ka la han malu ho rezultadu dezenvolvimentu iha rai-ketan ne’e basa halo de’it iha suku 4, maibé suku 14 seluk nia kondisaun desde tempu okupasaun to’o ohin loron la iha mudansa.

Komisariu KAK Sergio Hornai akompaña husi Komisaru Adjunto ba Asuntu Prevensaun no Sensibilizasaun Luis de Oliveira Sampaio ho estrutura Espesialista Anti-Korrupsaun (EAK) Unidade DRBI nian iha loron daruak halo vizita offisial iha Postu Administrativu Passabe, Rejiaun Administrativu Espesial Oe-Kusi Ambeno iha loron Tersa 5 Jullu 2022.

Vizita ofisial ne’e, Komisariu KAK ho delegasaun akompaña husi Sekretariu Jeral RAEOA ba Asuntu Administrasaun Martinho Abani Ellu durante loron tomak hala’o sorumutu kortezia serial ho estrutura Postu Administrativu Passabe no Postu Administrativu Oe-Silo ne’ebé iha ninian fronteira rai-maran ho Repúblika Indonézia.

Iha parte dadersan delegasaun hala’o sorumutu ho Administrador Postu Administrativu Passabe Antão Ulan ho reprezentante liña ministerial sira ne’ebé haknar an iha Passabe no Oe-Silo.

Durante viajen husi Pante Makassar to’o iha Passabe no Oe-Silo hala’o sorumutu Tersa ne’e revela mai iha KAK kondisaun real iha terenu ne’ebé hatudu orsamentu ne’ebé boot aprova husi governu sentral Dili aloka ba iha RAEOA durante tinan ualu nian laran halo nabilan de’it suku ha’at mós la hotu iha Postu Administrativu Pante Makassar no Postu Administrativu tolu seluk hanesan, Oe-Silo, Passabe no Nitibe sira nia dezenvolvimentu fiziku sei hakdasak hela to’o ohin loron.

Prezensa Komisariu no Komisariu Adjuntu KAK nian iha Passabe ho objetivu atu lori instituisaun KAK besik liu ba komunidade munisipal liliu ba Oe-Kusi Ambeno hodi hatene klean liutan kona-ba instituisaun ne’e nia papel.

“KAK nia interse mai iha RAEOA alem de atu ko’alia ba malu husi fuan ba fuan ho servidor povu sira iha RAEOA! Hakarak atu hare’e ho matan rasik kondisaun real povu nian iha goja orsamentu boot aloka mai iha RAEOA iha tinan 8 nian laran. Ha’u haree ho matan mudansa fiziku infra-estrutura konsentra de’it iha Pante Makassar maibé, estrada mai iha Passabe aat tebes. Tanba sa la iha mudansa estrada enkuantu orsamentu mai iha RAEOA boot tebes kompara ho munisipiu sira seluk? Ahi mós ohin ha’u haree sei piska-piska iha Passabe,” Komisariu Sergio kestiona durante sorumutu liu husi komunikadu imprensa ne'ebé TOP asesu.

RAEOA ne’ebé hetan tratamentu spesial husi governu sentral hahu husi tinan 2014 to’o tinan 2022, progresu infra-estrutura fiziku konsentra de’it iha kapital Ambeno Pante Makassar maibé, ho OJE montante boot kada tinan ba RAEOA goja seidauk ba too iha suku 14 nia laran iha Ambeno.

Ekipa KAK hasai foto hamutuk ho estrutura ZEESM/RAEOA. Foto Media KAK.

Komisariu Sergio afirma ba lider principal PA Passabe durante sorumutu ohin katak Senior Management CAC ho estrutura Espesialista Anti-Korrupsaun (EAK) iha RAEOA mai too nivel postu administrative atu haree ho matan rasik hodi hetan verdade no faktus ne’ebé RAEOA goja nudar munisipiu spesial.

KAK deskobre katak, total osan ne’ebé aloka ba RAEOA durante tinan 8 nia laran hamutuk millaun US$ 80, maibé “mout-lakon” de’it iha Pante Makassar, no postu tolu seluk hanesan Oe-Silo, Passabe no Nitibe nia kondisaun desde tempu okupasaun to’o ohin loron seidauk iha mudansa.

Orsamentu boot governu sentral aloka ba iha RAEOA hahu iha tinan 2015 maibé, povu Ambeno foin goja elektrisidade, no estrada no dezenvolvimentu ekonomia povu nian barak mak sei moris miseria laran tanba estrada seidauk di’ak atu fasilita populasaun Passabe bele faan sira nia produtu agrikula ba iha kapital RAEOA Pante Makassar ne’ebé hetan dezenvolvimentu fiziku signifikativu.

“Ohin ha’u mai iha Oe-Kusi no la’o to’o mai iha Passabe hodi hemu café hamutuk ho autoridade sira maibé, bainhira jere povu nian osan ha’u tau aas liu ha’u nia sentimentu nasionalizmu hodi defende buat ne’ebé ba povu nia prosperiedade iha jere orsamentu povu nian. Se Administrador Passabe mak komete irregularidades iha jere orsamentu povu nian! KAK sei firme kriminaliza maske ohin loron ita hemu café hamutuk,” Katak Komisariu Adjunto.

Iha fatin hanesan Komisariu Adjunto Luis de Oliveira Sampaio ba lider Passabe hateten, orsamentu boot ne’ebé governu sentral aloka mai iha RAEOA boot tebes maibé, populasaun Oe-Kusi Ambeno seidauk goja orsamentu boot ne’ebé aloka mai iha RAEOA kompara ho munisipius seluk.

Faktu sira ne’ebé delegasaun hetan iha terenu liu-liu kondisaun estrada husi Passabe ba Pante Makassar aat tebes la iha mudansa hafoin tinan 22 Timor-Leste ukun rasik-an.

“Ida ne’e la refleta realidade orsamentu boot tebes ne’ebé governu aloka mai iha RAEOA iha tinan ualu nian laran,” Katak Komisariu Adjunto Luis Sampaio.

The Oekusi Post
Author: The Oekusi PostWebsite: https://www.oekusipost.comEmail: Este endereço de email está sendo protegido de spambots. Você precisa do JavaScript ativado para vê-lo.
www.OeKusiPost.com nu’udar plataforma media online iha Oe-Kusi Ambeno, Timor-Leste ne’ebé aprezenta notísia iha área oioin iha teritóriu nasionál. Rua. Numbei, Oe-Kusi Ambeno Mobile: +670 7723 4114 Email: info (at) OeKusiPost.com

Online Counter