AMBENO (TOP) – Prezidente Autoridade ba Rejiaun Administrativu Espesial Oe-Kusi Ambeno (RAEOA), Rogério Tiago de Fátima Lobato hahu hatudu ona nia atitude vandalizmu no militarizmu hodi ba hadau tiha Segundu Vise Koordenador ba Komisaun Ezekutiva Peskiza, Erculanu de Sousa nia kareta iha loron Kinta 23 Maiu 2024.
Segundu Vise Koordenador ne’e antes ne’e simu kareta Toyota Prado ho termu entrega kompletu. Kanten atu sa’e kareta PRADO mós tenke husu ho didi’ak ba malu, la’os liu husi dalan abuzu poder mak husu kareta, la’os lori fali polisia mak ba foti fali kareta ne’e.
PA Rogério hatudu duni nia atitude vandalizmu hodi hato’o de’it orden verbal ba Polisia RAEOA ba hadau tiha kareta ne’e.
PA Rogério oras ne’e akumula de’it kareta PRADO sira iha RAEOA, kareta PRADO ida estasiona permanente iha nia rezidensia iha Dili, Timor Lodge, no kareta PRADO sira seluk ne’e para de’it iha nia rezidensia Numbei, Oe-Kusi Ambeno.
PA Rogério ho nia asesor sira besik nain-20 ona desde Fevereiru to’o ohin loron simu salariu ho montante boot, maibé prestasaun serbisu ne’e maioria tuur de’it iha gabinete laran, no la’o vizita familia sira iha Dili iha kada semana nia rohan.
Desde fulan Fevereiru to’o ohin loron PA Rogério ho nia subriñu Nidio Lobato sira nia serbisu mak buka tuir de’it dokumentu Bill of Sale ba aviaun ZEESM, no ba sobu ona eis PA RAEOA atual Sekretariu Jeral Partidu FRETILIN, Mari Bim Amude Alkatiri nia rezidensia ida iha Fulolo, Samoro.
Reuniaun Konsellu Ministru nian iha loron 24 Janeiru 2024 konsege aprova projetu Rezolusaun Governu tolu, ne’ebé aprezenta husi Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, kona-ba RAEOA no hala’o auditoria interna iha servisu Administrasaun Públika nian.
Projetu rezolusaun governu dahuluk mak kona-ba nomeasaun Prezidente Autoridade ho nia membru sira, ne’e katak, Konsellu Ministru sira la’os nomeia de’it ka nomeia uluk PA RAEOA depois mak PA ne’e hili no nomeia nia membru sira, maibé membru Autoridade RAEOA sira seluk ne’e nomeia direita husi Konsellu Ministru mós.
Projetu rezolusaun governu daruak nian mak kona-ba nomeasaun ba Komisaun Ezekutiva Peskiza nian ne’ebé hili ema nain tolu mak hanesan João Mendes Goncalves, Regio da Cruz Salu, no Erkulanu de Sousa. Nomeasaun ne’e katak, entre PA RAEOA ho Komisaun Ezekutiva Peskiza ne’e hela hamutuk iha uma ida de’it, maibé ida-idak hela iha kuartu ketak – ketak, sira bele halo no kria liña koordenasaun ba serbisu hamutuk, maibé labele halo intervensaun ba malu, tanba Komisaun Ezekutiva ba Peskiza ne’e ninia orientasaun serbisu ne’e tutela direita ba iha Gabinete Primeiru-Ministru, la’os ba Gabinete PA RAEOA.
Estrutura ba Komisaun Ezekutiva Peskiza ne’e la’os nomeia husi PA Rogério Lobato, maibé sira nia nomeasaun ne’e mai husi Konsellu Ministru sira. Ho natureza nomeasaun hanesan ne’e, PA Rogério Lobato labele hatudu demais ita nia atitude militarizmu no vandalizmu ba membru Komisaun Ezekutiva Peskiza sira hodi hadau tiha fali sira nia kareta.
Asesor Juridiku sira ne’ebé serbisu iha Gabinete PA RAEOA mós le’e didi’ak desijaun Konsellu Ministru iha loron 24 Janeiru no 3 Abril 2024 kona-ba Komisaun Ezekutiva Peskiza hodi informa didi’ak ba PA Rogério atu labele hatudu ninia atitude vandalizmu iha RAEOA. Labele sobak tun-sa’e ema nia kuartu, tanba PA RAEOA ne’e la iha kompetensia, no la iha lei ida mak fó dalan atu ba halo intervensaun ba Komisaun Ezekutiva Peskiza sira nia serbisu.
Tanba reuniaun Konsellu Ministru sira iha loron 3 Abril 2024 aprova ona projetu Rezolusaun Governu, ne’ebé aprezenta husi Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, kona-ba alterasaun dahuluk ba Rezolusaun Governu n. 7/2024, loron 24 fulan-janeiru, kona-ba Kriasaun Komisaun Ezekutiva ba estabelesimentu Zona Dezenvolvimentu Ekonómika Espesiál ida iha Oe-Kusi Ambeno.
Rezolusaun Governu ida-ne’e ho objetivu atu hadi’a no klarifika funsionamentu Komisaun Ezekutiva nian, ne’ebé iha responsabilidade hodi prepara estudu kle’an ida kona-ba implementasaun Zona Ekonómika Espesiál ida iha rejiaun ne’e. Tanba ne’e, hahú halo klarifikasaun ba relasaun institusionál no remunerasaun membrus Komisaun nian, nune’e mós prosedimentu ba aprezentasaun proposta legál no relatóriu sira kona-ba kondisaun rejiaun no Zona Ekonómika Espesiál nian.
Ho alterasaun ida-ne’e, estabelese katak Koordenadór Komisaun, aleinde remunerasaun mensál ne’ebé hanesan, sei simu mós suplementu hanesan ho Prezidente Rejiaun Administrativa Espesiál Oe-Kusi Ambeno (RAEOA). Nune’e mós, Vise-koordenadór sira, aleinde remunerasaun ne’ebé hanesan, sei simu suplementu hanesan ho Sekretáriu Jerál sira Autoridade RAEOA nian.
Estudu kle’an, ne’ebé Komisaun ne’e sei prodús, tenke inklui preparasaun proposta enkuadramentu legál Zona Ekonómika Espesiál nian ida, nune’e mós definisaun ba ninia estrutura funsionál. Komisaun ne’e mós sei responsavel hodi prepara no aprezenta relatóriu ida kona-ba estadu/kondisaun rejiaun no Zona Ekonómika Espesiál ida uluk, bainhira Komisaun ne’e hahú simu pose.
Rezolusaun Governu ne’e esklarese mós katak Komisaun ne’e tutela direta ba Primeiru-Ministru no Vise-koordenadór sira apoia Koordenadór iha ninia misaun, bazeia ba kompeténsia ne’ebé Koordenadór delega ba sira.
