DILI (TOP) — Governu atual ne’ebé “tonka” husi partidu FRETILIN oras ne’e la’os maka’as tebes basa Orsamentu Jeral Estadu (OJE) ba tinan ida ne’e seidauk ezekuta hotu, maibé Ministériu Finansas oras ne’e serbisu maka’as loos ona hodi prepara tan OJE ba tinan oin, 2022.
Ministru Finansas Rui Gomes repete tan saida maka Primeiru-Ministru Taur Matan Ruak dehan ona, la nesesariu atu foti (levanta) tan osan ba tinan ida ne’e nian, tanba osan restu tinan kotuk, 2020 sei iha hela maske OJE ba tinan ida ne’e boot liu osan restu tinan kotuk nian.
Ministru Rui esplika, Timor-Leste nia saldu daduk ne’e iha millaun $230 iha banku sentral.
“Osan sei iha, seidauk iha nesesidade halo levantamentu, depois maka ami kontaktu banku sentral iha fulan Fevreiru nia laran atu halo levantamentu ,” Ministru Finsas Rui Gomes hateten ba jornalista sira hafoin remata sorumutu ho Primeiru-Ministru Taur Matan Ruak iha Palásiu Governu, Dili Segunda 25 Janeiru 2021.
Tuir informasaun balun ne’ebé TOP asesu, funsionariu públiku iha ministériu barak sira nia viajen lokal durante ne’e osan laiha, iha maka kombustivel ba kareta de’it, no kompañia sira ne’ebé durante ne’e partisipa hala’o governu nia programa ho naran Cesta Bázika ne’e mós iha semana hirak liuba ezije ona pagamentu, maibé Ministru Rui dehan prosesu ezekusaun ba OJE tinan ida ne’e foin maka to’o porsentu ida (1%), tanba laiha problema ho inkeritu sira.
Pagamentu ba ferik-katuas sira iha munisipiu balun mós to’o ohin loron governu seidauk halo, maibé governu promete ezekusaun ba OJE 2021 sei la’o di’ak loos iha fulan oin.
“Ita sei iha osan ezekusaun la’o diak iha Fevreiru,” Ministru Rui Gomes afirma.
Ministru ne’e esplika nia prezensa iha Palásiu Governu dadersan de’it, tanba atu esplika nia serbisu ba nia xefe governu katak nia serbisu durante ne’e buat hotu la’o di’ak hela maske realidade balun hatudu oin seluk hanesan pagamentu ba ferik-katuas sira no pagamentu sira seluk tan.
“Serbisu barak maka buat hotu la’o hela, ha’u atu infoma de’it katak salariu ba funsionariu estadu atrazu loron rua tanba iha momentu ne’ebá ne’e ami tenke halo ajustamentu ba kodigu sira atividade tanba ne’e maka ohin salariu ne’e tama ona iha ida-idak nia konta rasik no parte salarial sira ne’e ami konsege resolve,” nia esplika.
Nia hatutan, nia simu ona orientasaun husi nia xefe governu atu halo ona prepasaun ba OJE tinan oin, 2022.
Kona-ba OJE 2021, antes ne’e eis Ministru Reforma Legislativa no Assuntu Parlamentar atual Ministru Prezidénsia Konsellu Ministrus Fidelis Manuel Leite Magalhães katak labele foti osan ne’e lai, tanba sei buka hela osan funan.
Parlamentu Nasionál aprova tiha ona OJE 2021 hamutuk bilaun $ 1,895 iha Dezembru tinan kotuk, maibé governu oras ne’e desidi seidauk bele halo levantamentu, tanba osan restu tinan 2020 hamutuk millaun $230 sei iha hela, katak uja hotu tiha osan restu ne’e maka foin halo levantamentu iha Fevereiru tinan ida ne’e.
