DILI (TOP) – Festa-nain ne’ebé brani halo festa selebra nia tinan ba dala 47 durante periodu konfinamentu domisiliariu iha Domingu kalan 02 Maiu liuba ne’e iha relasaun familia ho Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Aniceto Guterres nia kaben, katak fonte ida ba The Oe-Kusi Post (TOP).
Fonte ne’e hatutan, loos duni PPN Aniceto Guterres la partisipa duni iha festa Kolmera ne’e, maibé, tuir nia katak, ida ne’ebé festeza nia tinan durante periodu konfinamentu domisiliariu ne’e nu’udar Alin husi PPN Aniceto nia fen kaben.
“Aniceto Guterres nia fen Maria Natércia Gusmão Pereira nia alin maka naton halo festa iha Kolmera ne’e,” esplika fonte ne’e.
Iha parte seluk, Portavoz Komandu Jeral Polisia Nasionál Timor-Leste, Superintendente Xefe, Arnaldo de Araújo katak, Polisia Nasionál Investigasaun Kriminal (PNSIK) investiga ona festa-nain ne’e ho nia oan ida, no sei investiga mós sira ne’ebé naton partisipa iha festa ne’e.
“Oras ne’e dadauk Polisia Nasionál Timor-Leste liu husi PNSIK halo tiha ona identifikasaun ba festa nain ne’ebé nain-rua kompostu husi oan ho inan,” hateten Komandante Arnaldo liu husi konferénsia ba imprensa iha Kuartel Jeral PNTL, Kaikoli, Dili Kinta 06 Maiu 2021.
Nia hatutan, polisia mós sei investiga hotu sira ne’ebé foin lalais partisipa iha festa ne’e.
Antes ne’e, iha loron 29 Abril 2021, Konsellu Ministrus aprova ona, ho alterasaun, projetu Rezolusaun Governu nian ba impozisaun konfinamentu domisiliáriu jerál ba ema hotu-hotu ne’ebé maka hela ka oras ne’e daudaun iha hela Munisípiu Dili, ne’ebé tenke hela iha sira nia uma ka iha sira nia alojamentu temporáriu, tuku 00:00 loron 30 fulan-abríl tinan 2021 no tuku 23:59 loron 13 fulan-maiu tinan 2021.
Bazeia ba faktu sira ne’ebé akontese iha terenu hatudu, projetu rezolusaun governu nian ne’e iha tendensia vale de’it ba povu ki’ik sira basa deskonfia ema boot balun nia familia sira realiza festa halo tinan ida iha área Kolmera, Dili.
Rezolusaun governu nian kona-ba impozisaun konfinamentu domisiliáriu jerál mós katak, autoridade polisiál nian sira fiskaliza kumprimentu ba regra sira ne’ebé hatuur ona iha Rezolusaun Governu nian ne’e no aviza infratór sira katak se sira kontinua nafatin hodi la kumpre ba Rezolusaun ne’e, bele konsidera prátika ba krime dezobediénsia nian ida.
Autoridade polisiál sira sei komunika ba Ministériu Públiku identidade husi ema ne’ebé, hafoin avizu ne’ebé prevee iha fraze anteriór, kontinua la respeita regra sira ne’ebé prevee ona iha Rezolusaun Governu ne’e nian. Karik regra sira ne’ebé prevee iha Rezolusaun Governu ne’e nian ema sira husi rai-li’ur maka la respeita, autoridade polisiál sira sei komunika sira nia identidade ba Servisu Migrasaun.
Bandu atu transporte públiku sira hala’o movimentu iha área sira hotu iha Munisípiu Dili, liuliu, mikrolets, biskota, taksi sira no anguna sira.
Bandu atu hala’o atividade selebrasaun relijioza ne’ebé implika ezisténsia ema halibur-malu.
Ba efeitu Rezolusaun Governu nian ne’e, konsidera nu’udar ema halibur-malu mak ema liu husi na’in rua halibur malu menus husi metru rua entre sira.
Festa halo tinan iha Kolmera foin lalais ne’e provoka sidadaun sira iha mundu virtual no mundu real sente hirus tebes kona-ba lala’ok implementasaun rezolusaun governu nian ne’ebé kro’at de’it ba povu ki’ik sira, maibé la kro’at ba ema boot sira inklui sira nia familia sira iha rai-laran. Maske nune’e, PNSIK investiga ona festa nain ne’e.
Clara-Pereira rekoñese ona katak, nia festeza duni nia loron moris ba dala 47 iha Kolmera, Dili durante periodu konfinamentu domisiliariu jeral iha loron Domingu 02 Maiu 2021.
Polisia Nasionál ba Investigasaun Kriminal (PNSIK) loke ona prosesu investigasaun ba Clara Pereira (47) nu’udar uma nain ne’ebé selebra festa aniversariu loron moris nian iha Kolmera, Dili.
Clara-Pereira rekoñese festa aniversariu ne’ebé nia parte hala’o foin lalais ne’e la iha koñesementu ba polisia.
“La iha, tanba ne’e mak ha’u mai koopera ho polisia hodi klarifika situasaun ne’e sira ne’e,” Clara hateten ba jornalista sira iha edifisiu PNSIK, Kaikoli, Dili, Kuarta 05 Maiu 2021.
Durante aprezenta keixa, Clara informa mós ba investigador PSIK kona-ba prezensa Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Monteiro ho nia kaben, Maria Natércia Gusmão Pereira la partisipa iha festa ne’e.
“Ha’u mai aprezenta deklarasaun iha polisia hodi klarifika mós informasaun ba públiku katak, iha festa ne’ebé hala’o ne’e, Prezidente Paralementu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guterres ho nia espoza la partisipa iha festa ne’e, informasaun ne’ebé ema partilla iha media sosiá ne’e hanesan lia falsu,” Clara afirma.
Nu’udar festa na’in, Clara rasik aprezenta mós keixa ba PNSIK atu halo investigasaun ba autór Iskeru Firaku Setimor ne’ebé lansa informasaun lia falsu iha rede sosiál.
Entretantu, parte PNSIK rasik halo investigasaun ba Clara nu’udar festa hodi sosializa mós rezolusaun governu nian ba impozisaun konfinamentu domisiliáriu jerál iha Munisípiu Dili, hahu hosi loron 30 fulan-Abril tinan 2021 to’o loron 13 fulan-maiu tinan 2021 ne’ebé bandu abitante atu halo festa ne’ebé halibur ema barak bele fó risku ba COVID-19.
Komandante PNSIK, Superintendente Xefe, José Neto Moc seidauk bele fó komentariu rezultadu investigasaun.
Tuir ajenda, PNSIK halo mós prosesu investigasaun profunda ba autór ne’ebé lansa informasaun iha rede sosiál.
PNSIK rasik simu mós simu ona keixa hosi Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guterres kona-ba nia la iha koñesimentu ba festa ne’e.
Familia ne’ebé selebra nia loron moris ba dala 47 iha loron Domingu liuba, sente animadu tebes ho múzika furak sira ne’ebé aprezenta husi grupu banda múzika Anar Banda (Banda Anar), maibé Polisia Nasionál Timor-Leste konsege hapara tiha atividade ksolok ne’e, tanba viola regra konfinamentu domisiliáriu jerál ne’ebé aprova tiha ona husi Konsellu Ministru sira iha loron 30 Abril 2021.
Tokador no Vokalista husi Anar Band, Ano Mintha hateten, bainhira familia ne’e ba husu sira, nia lakohi tanba konsiente katak durante period konfinamentu domisiliáriu jerál ne’e bandu atu halibur ema barak, maibé ikus mai simu pedidu ne’e tanba festa nain-garante katak buat hotu sei la’o di’ak hela, laiha problema ida.
“Ha’u hatan dehan di’ak maibé situasaun ne’e oinsa? kira-kira bele ka lae, ita halo festa ne’e. Tanba serka sanitraria no estadu emerjensia komu festa na’in fó garantia katak laiha problema siguransa buat sira ne’e hotu,” Ano Mintha esplika via kontaktu telemovél ba The Oe-Kusi Post, Tersa 4 Maiu 2021.
Notisia relevante: Anar Band anima festa nain nia tinan ba dala 47
Mosu akuzasaun barak iha plata forma media sosial katak festa nain ne’e iha relasaun familia ho Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Aniceto Guterres, maibé nia klarifika iha nia konta Facebook ho naran PDr. Aniceto Longuinhos Guterres Lopes katak, durante implementasaun Estadu Emerjénsia no Serka Sanitária iha Dili no teritoriu nasionál, nia nunka organiza no partisipa seremónia/festa ruma. Informasaun ne’ebé espalla iha públiku katak Prezidente Parlamentu Nasionál partisipa festa ne’e kompletamente FALSU / HOAX !!!!!!!!!!!!.
Auto-defeza ne’ebé fó sai husi PPN, Aniceto Guterres nia gabinete konsidera públikasaun sidadaun ho konta Facebook Iskeru Firaku Sertimor ne’e iha tendénsia atu desakredita no defama Prezidente Parlamentu nia naran. Públikasaun informasaun hanesan ne’e intensionalmente atu lansa propaganda hodi konstroe persepsaun ne’ebé negativu iha públiku, kona-bá Prezidente Parlamentu Nasionál, Dr Aniceto Longuinhos Guterres Lopes. Tanbá ne’e ami hakarak esplika pontus hirak tuir mai:
- Públikasaun ne’e hatudu tendénsia desakredita no defama kargu orgaun soberánia ne’eb Aniceto Longuinhos Guterres Lopes assume;
- Karik iha duni festa ruma hanesan autór Iskeru Firaku Sertimor hatete, ne’e la’os Prezidente Parlamentu Dr. Aniceto nia responsabilidade, tanba Prezidente la-hatene no laihá ligasaun ho festa ne’e.
- Karik iha duni festa hanesan públikasaun ne’e hatete, husu ba autoridade polisiál kompetente foti medidas hasoru atus husi ema sira ne’ebé organiza no involve iha festa ne’e, tanba viola Lei no.7/2021, 28 Abril kona-bá Deklarasaun Estadu Emerjénsia, alínea c), artigu 4 ne’ebé hatete katak autoridades públikas kompetente sira bele impoen medidas ba hamenus risku kontájiu no halo medidas prevensaun no kombate epidemia, inklui limita ka proibe realizasaun reuniaun sira no manifestasaun ne’ebé halibur ema ho potensia transmite moras SARS-Cov-2, basa ne’e konstitui ona krime desobediénsia.
- Husu atu ema ida naran “Iskeru Firaku Sertimor” ne’ebé públika informasaun no temi Prezidente Parlamentu Asaltu Poder, tenki responsabiliza nia lia-fuan hirak ne’ebé nia hasai ba públiku.
Ohin kedas, Prezidente Parlamentu Nasionál Dr. Aniceto Longuinhos Guterres Lopes, halo mós keixa ba Komando Geral PNTL no Polísia Investigasaun Kriminál hodi foti medidas hasoru hahalok sira viola lei no ordem públika.
Entretantu, Iskeru Firaku Sertimor deklara iha nia konta Facebook katak, nia sei la nonok ba buat ne’ebé loos.
“Hau sei la nonok ba buat nebe laloos. Ha’u iha direito para atu kritika se de’it halo la tuir CRDTL haruka. Lei nee BALE ba timor oan hotu,” komenta Iskeru.
