DILI (TOP) — Xefe delegasaun expo Dubai atuál Ministru Koordenadór asuntu Ekonomiku (MKAE) Joaquim Amaral ne’ebé lahatene loron proklamasaun independensia Timor-Leste nian kontinua hatudu liman ba eis Ministru Turizmu Francisco Kalbuadi Lay maka halo programa ne’e iha tinan 2018.
Joaquim defende aan katak, aprezentasaun iha Dubai la’ós foin maka hamosu programa ne’e hodi ba, maibé programa ne’e nanis iha kedas tempu Francisco Kalbuady Lay nian, no sira ba ne’e hanesan kontinuasaun de’it saida mak aprova tiha ona antes Fretilín involve iha governu.
“Ha’u hanoin despeza ne’e relative kuandu ita la planeia ninia despeza oin seluk. Más kuandu iha planeia tanba ita hatene katak autoridade nasionál expo Dubai ne’e harii dezde 2019 fulan Juñu antes de Fretilín hola parte iha governu, i depois maka halo amandament tanba tempu ne’ebá nomeia prezidente autoridade señor Francisco. Depois iha ministru foun toma posse, halo revizaun prezidente autoridade foun i fó kontinuasaun programa ho nia orsamentu ne’ebé aprovadu ona.” MKAE Joaquim liuhosi konferensia imprensa iha salão VIP Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato Komoro-Dili, Kinta 21 Outurbu 2021.
Tanba ne’e nia, husu ba públiku liuliu sosiedade sívil atu labele hanoin uluk negativu tanba komisaun nunka implementa programa ne’ebé sees hosi knaar loloos, tanba bainhira Fretilín involve aan ona iha governasaun iha mudansa uitoan hodi hamosu fali estrutura foun sai responsavel maibé kona-ba orsamentu no programa kontinua mantein nafatin saida mak deside tiha ona.
“Ne’ebé ha’u hanoin katak komisaun la halo buat ida fora hosi mandatu, ne’ebé iha prezidente autoridade foun, iha koordenadór jerál i Timor Lorosa’e kuandu aseita konvite hosi Uni Emirad Arab ne’e dezde 2018. Ha’u hanoin prosesu ne’e naruk ida tiha ona ita meramente atu realiza de’it programa ho orsamentu ne’ebé halo tiha ona (aprova ona),” nia afirma.
Maske nune’e, komisaun ne’ebé oras ne’e iha sei la halai sees ka hakfodak ba preokupasaun ou keixa ne’ebé sosiedade sívil sira hato’o ba Komisaun Anti Korrupsaun (KAK) hodi loke investigasaun, no prontu atu koopera nafatin hodi esplika ba entidade hotu ne’ebé hakarak rona esplikasaun tanba ativiade ne’ebé komisaun ba partisipa ne’e iha ninia baze legál.
“Estadu kualker momentu prontu ba kualker situasaun, ha’u hanoin ida ne’e mak resposta tanba delegasaun ne’e ofisial partisipa iha eventu internasionál ofisialmente rekoñesidu, ne’ebé ami prontu kualker tempu atu koopera ba programa saida de’it maka sosiedade sívil presiza atu ami klarifika, ha’u hanoin ne’e la iha buat ida, tanba ne’e sira nia direitu atu hetan informasaun".
Entretantu, FONGTIL ofisialmente hatama ona keixa ba Komisaun Anti Korrupsaun husu hodi loke investigasaun ba xefe delegasaun ho ninia ekípa tanba konsidera fó prezuizu ba estadu, alende ne’e FONGTIL mós husu ba KAK atu halo kapturasaun ba membru governu na’in 7 inklui ema 120 ne’ebé ba ho sira.
