DILI (TOP) – Serketariu Jeral Partidu FRETILIN, Mari Bim Amude Alkatiri atu identiku ho Donald Trump iha rejiaun Sudeste Aziatiku hodi halo akuzasaun barak iha plata forma media sosial kona-ba lala’ok politika iha rai-laran.
The Oe-Kusi Post (TOP) observa, atitude Alkatiri nian hahu ativu tebes iha plata forma media sosial hafoin nia governu minoritaria monu iha tinan 2017. Husi ne’eba kedas to’o oras ne’e nia ativu tebes hodi halo propaganda no halo akuzasaun oioin hasoru nia adversariu politika sira iha rai-laran.
Eleisaun Prezdensial tinan 2022 liu tiha ona, no rezultadu kandidatu rua de’it mak sei avansa tan ba ronde daruak nian ho rajaun laiha kandidatu ida mak hetan votu maioria absoluta.
Partidu FRETILIN liu husi lideransa Alkatiri nian desidi hodi rekandidata Prezidente Partidu FRETILIN Francisco Guterres Lú Olo hodi kompete iha eleisaun prezidensial ne’e ho nia rezultadu la manan iha ronde dahuluk ne’ebé akontese ona iha loron 19 Marsu 2022.
Kandidatu Prezidente Repúblika José Manuel Ramos-Horta mak hetan votu barak liu hamutuk 301,481 (46.58%), no tuir fali mak kandidatu Lú Olo ho votu hamutuk 143.408 (22,16%).
Ho rezultadu ne’e, Alkatiri hahu “fase liman” ona ba Lú Olo nia derota iha eleisaun ronde dahuluk hodi konsidera rezultadu eleisaun ne’e nakonu ho fraude, no intimidasaun maske durante kampaña militante no simpatizante husi FRETILIN ho KHUNTO mak ataka malu no to’o oho malu iha parte Baukau nian.
“Bainhira povu tomak vota tanba simu osan no hetan ameasa oin-oin; Bainhira eleisaun hala'o nakonu ho intimidasaun no fraude; Ita hotu tenki hamrik no hasoru dezafius sira hanesa ne'e tanba la iha dalan atu husik liu sira ne’ebé uja osan atu aproveita povu nia ki’ak ba kontrola povu nia konsiênsia no na'ok povu nia votos,” katak Alkatiri iha nia konta media sosial Facebook ne’ebé TOP asesu.
Hafoin vota iha sentru votasaun Farol, Lú Olo deklara ona katak, nia sei prontu simu rezultadu eleisaun ne’e, maibé Alkatiri “lakohi” simu.
Notisia relevante: Lú Olo prontu simu lakon maibé, Alkatiri “lakohi"
Alkatiri kanta maka’as kona-ba korupsaun, maibé rezultadu auditoria husi Tribunal Kamara Kontas kona-ba implementasaun projetu pilotu Zona Espesial ba Ekonomia no Sosial Merkadu (ZEESM) iha Rejiaun Administrativu Espesial Oe-Kusi Ambeno (RAEOA) durante tinan 5 nia laran nakonu ho indisiu krime korupsaun oioin, no a’at liutan osan kauje millaun $700 ne’ebé Parlamentu Nasionál aprova ba iha projetu pilotu ZEESM ne’e, maibé ninia rezultadu durante tinan 5 mak halo de’it estrada oan sira iha suku 4 nia laran, no suku 14 iha Oe-Kusi Ambeno nia kondisaun desde tempu kolonia Portugues to’o oras ne’e laiha mudansa.
“Labele fó dalan ba koruptor ho koruptu sira atu sobu valor no prinsípiu luta nian tanba de’it sira nia ambisaun ba poder no moras ne’ebé halo sira kontente bainhira povu terus. Lalika hein tempu seluk atu hatudu ita nia brani no ita hakribit ba sira. Mai ita hotu hamutuk atu defende prinsípiu no valor luta nian atu kontinua prosesu libertasaun povu nian atu hasai povu husi nakukun, no kore povu husi mukit no kiak”.
Partidu FRETILIN oras ne’e mak tonka hela governu atual katak FRETILIN, PLP no KHUNTO mak oras ne’e hamutuk iha governu laran hodi organiza eleisaun prezidensial tinan ida ne’e nian, maibé Alkatiri kontinua hatudu nia liman-fuan ba ema seluk mak halo manipulasaun ba iha eleisaun ne’e.
“Mai ita hotu hamutuk atu hatudu ba koruptores no trafikantes ilegais sira katak sira nia manipulasaun nebe'e ita hare'e momos ita sei hatudu ba povu tomak atu povu rasik bele ejiji sira at responsabiliza ba sira nia fraude eleitoral no krimi oin-oin. La iha dalan atu hakiduk. Mai ita hotu hasoru dezafiu boot ida ne'e atu fila lia-loos no hahu prosesu dezenvolvimentu”.
Akuzasaun Alkatiri nian iha ninia konta media sosial ne’e hetan reasaun pro-kontra.
Utilizador Facebook ida ho naran Zezito Martins responde akuzasaun Alkatiri nian ne’e ho pergunta husu Alkatiri nia kondisaun saúde ne’e saudavél hela ka la’e.
“Avo di’ak hela ka? Governu ida agora ne’e se mak lidera? Se mak kontrola? Tansa tenki dehan frauda? Frauda ne’e husi se no se mak halo? Avo lakohi simu derota ka? Tansa tenki dun advesariu sira halimar osan? Halimar ida ho metodu oinsa? Se iha evidensia tansa labele loke prossessa hodi prosessa ba tribunal? Tansa tenki akuza ema ho argumentu politiku maibé la aprezenta evidensia?,” komenta Zezito Martins.
Nune’e mós Jacob Calar Dos Reis husu ba Alkatiri atu tenke simu no responsabiliza ba derrota ne’e.
“Camarda Sec MA: ita tenki aprende atu simu derrota. Militantes hotu, membro CCF no delegado Hotu tenki assume reposabilidade, maibe liu liu Cmrda Mari no Nakfilak tmba imi rua nia linguazen durante kampanha mos fator determinante ba Camarda Lu nia derrota. Hau mensagem ba Cmrda Mari, ita nia partido mak agora ukun no poder iha ita nia liman , Tamba sa elisaun fraud ita la foti asaun legal, e Camarda gosta kanta iha FB no fo sala ema seluk? Ita bot fundador ida maibe Hanesan fali labrik sira halimar rai Rahun. Camarada kolia fraud maibe ita rasik mak halo fraud hela iha CCF laran. Manuel Lito Vong ho Liandro Isak ba CCF ita bot simu ho silêncio no fo tan posisau, tamba sa Jeneral Lere Anan Timur, Camrada haruka tenki manda karta. Camrada prática hela deskriminasaun iha FRETILIN Laran. Dala ida tan ami hadomi FRETILIN, la’os Mari Alkatiri,” komenta Jacob Calar Dos Reis.
