DILI (TOP) — Vise Xefe bankada Kmanek Haburas Unidade Timor Oan (KHUNTO) deputadu António Verdial de Sousa ameasa atu fakar sai frakeza governu nian ba prevensaun moras Covid-19 durante ne’e iha Timor-Leste.
Deputadu Verdial preokupa, horsehik nia partisipa direta hamutuk ho vise Primeira Ministra Armanda Berta do Santos nia inan saudoza Iria Berta dos santos hakotu ninia peregrinasaun iha sala izolamentu Lahane, Dili.
“Kuandu iha fallansu ida tan, ha’u loke hotu kedan, la signifika katak, bankada governu buat ne’ebé maka ita halo laloos favor bo’ot ida, hosi tekniku sira iha ne’e, kanaliza ha’u nia informasaun ba iha Minsitru sira atu nune’e sira toma iha kooperasaun no koordenasaun hodi bele servisu di’ak liutan,” hateten deputadu António Verdial de Sousa iha sesaun plenária Parlamentu Nasional, Dili, Tersa 31, Agustu 2021.
Nia dehan, nu’udar reprezentante povu iha Parlamentu Nasionál bainhira nia haree governu sira foti mate isin saudoza Iria Berta dos santos hatama ba iha kaixaun nia laran susar tebes tanba Minsitériu Saúde la trata asuntu sira ne’e hodi dignifika matebian.
“Deputadu sira liu-liu komisaun F favor ida ita boot sira halo intervensaun tun direita iha fatin izolamentu sira ne’e hodi haree situasaun real ne’ebé maka iha,” nia husu.
Nia dehan, hor-bainhira Primeiru Minsitru Taur Matan Ruak mai iha Parlamentu Nasionál ne’e nia ko’alia badak de’it husu ba Xefe Governu ne’e orienta Minsitériu Saúde atu trata ho umanidade nia lakohi esplika klaru liutan.
Antes ne’e mós deputadu Luis Roberto da Silva mós akuza pesoal saúde sira maka ‘oho’ inan feton sira ho kondisaun gravida todan ho nia oan mate dala ida de’it iha sala izolamentu Vera-Kruz, Dili.
Vise Prezidente Parlamentu Nasionál daruak ne’e dehan, primeiru hakarak ko’alia kona-ba atendimentu saúde públiku nian ba inan feton sira maske asuntu ne’e nia ko’alia iha fulan hirak liubá PN seidauk resesu mós ko’alia bebeik ba governu liu hosi Ministériu Saúde hodi halo atendimentu di’ak ba inan feton sira isin rua.
“Sira haruka fila-fali ba iha sala izolamentu Vera-Kruz entaun to’o iha ne’ebá doutor sira ne’ebé maka halo atendimentu ba ita nia inan feton gravida todan ne’e laiha, sira buka doutora sira ba mai. Entaun konsege duni rezulta bebe oan iha inan feton ne’e isin mate no rezulta mós nia inan mate fatin,” preokupa deputadu Luis Roberto.
Deputadu ne’e afirma, tanba foin dadaun inan feton sira hosi Suai, Maliana ho Naran Anita Maya ne’ebé maka ho kondisaun gravida todan hodi mai iha klinika saudozu doutor Daniel (Lanut) ninian.
“Iha Lanut komu sira labele atende, entaun haruka ba iha Hospitál Nasionál Guido Valadares to’o tiha HNGV mós Doutor sira la halo atendimentu di’ak ba ita nia inan feton ne’e,” nia dehan.
“Agora sei iha sala izolamentu Vera-Cruz ne’ebá familia sira agora hein hela maibé, seidauk iha informasaun klaru hosi doutor sira. Kazu saida maka ita nia inan feton no oan mate ne’e. Hanesan ha’u hateten iha momentu ne’ebá katak, ida ne’e ho situasaun Covid-19 ho tan versaun delta agora mosu tan ita oho ita nia povu ne’e malorek deit”.
Tanba ne’e, deputadu KHUNTO ne’e husu nafatin ba iha Minsitériu Saúde atu bele orienta ba pesoal saude sira iha kraik hodi halo serbisu ho professionalidade ho atendimentu ba inan feton sira ne’e.
“Kuitadu sira nia kbi’it no forsa iha uma laiha maka sira halai mai Hospital más mai sira adia nafatin to’o rezulta bebe oan mós mate nia inan mós mate ne’e signifika katak ita oho ema malorek maka ne’e”.
Nia dehan, husu Sekretariu komunikasaun sosiál (SEKOMS) para hato’o ba Ministra Saúde karik iha reuniaun Konsellu Ministru karik hato’o ba Ministra saude bele halo servisu saude nian ho professional itoan.
Hatan ba kestaun ne’e Sekretariu komunikasaun sosiál (SEKOMS) Mericio Juvinal Akara hateten hanesan babain nia sei tau atensaun hodi hato’o ba Konsellu Ministru haree ba asuntu ne’e.
“Ita sei husu ba Minsisteriu saude atu halo investigasaun klean tanba governu laiha hanoin atu oho fali ninia povu. Ha’u hanoin iha lavanta ne’e importante governu tenke fó atensaun imediata atu esplika no justifika tanba saida”.
Iha fatin hanesan (TOP) konfirma ba koordendór pilar VII Covid-19, Nilton do Carmo da Silva hateten, nia parte seidauk hetan informasaun kona-ba asuntu ne’e.
“Ha’u seidauk hetan informasaun ne’e, ba ninia status ninia kronolojia, ohin ha’u husu hela ekipa maibé sira seidauk manda mai. Ha’u sei husu ba mediku para ha’u fó informasaun mais detallu,” nia informa via kontaktu telemovél ba TOP foin lalais.
