AMBENO (TOP) — Kompañia ne’ebé manan tender husi governu rejional Oe-Kusi Ambeno ne’ebé lidera husi Prezidente Autoridade ba Rejiaun Administrativu Espesial Oe-Kusi Ambeno (RAEOA), Arsenio Paixão Bano ho laran ‘makerek’ fornese hahan animal ba sidadaun nain 42 iha kuarentena Mahatan, Oe-Kusi Ambeno.
Inundasaun ne’ebé akontese iha loron 4 Abril liuba, rezulta Ambeno-oan lubuk ida maka sai vitima. Balun mate, balun lakon uma no riku-soin sira seluk. Terus no susar Ambeno-oan sira iha Dili durante ne’e ladun hetan atensaun masimu tantu husi governu sentral no rejional.
Durante ne’e sira barak tebes hakarak fila ba Oe-Kusi Ambeno ona, tanba hela iha Dili hasoru problema hahan laiha, lakon serbisu no seluk tan maibé, ho implementasaun Estadu emerjensia, serka sanitaria, konfinamentu obrigatoriu, no domisiliariu halo sira dalan laiha hodi fila ba rai-ketan Oe-Kusi Ambeno. Nune’e, ikus mai sira lubuk ida maka desidi ba okupa de’it ona rezidensial ofisial RAEOA-ZEESM-TL iha Farol, Dili durante tempu balun nia laran.
Okupa ona rezidensia ofisial ne’e maka Arsenio Paixão Bano foin haruka nia ekipa balun ba Dili hodi buka solusaun atu transporta ema hirak ne’e fila ba Ambeno, no iha loron Segunda 31 Maiu liuba konsege transporta ema nain-80 de’it, maibé ema nain 800 sei kontinua abandonadu iha Dili laran, no nain 80 to’o ne’eba mós tenke kumpri kuarentena maka bele liu ba ida-idak nia hela fatin.
Total pasajeiru sira ne’ebé maka tama iha kuarentina Mahata, suku Costa, sub-rejional Pante-Makasar, RAEOA hamutuk ema nain 42 mesak mane de’it.
Estudante Gregorio Cono Falo dadauk ne’e iha kuarentina dormitoriu diresaun alfandega Mahata RAEOA katak, sente triste Prezidente Autoridade ho nia ekipa saúde sira nia atendimentu ne’e la’os atu serve sira nu’udar ema maibé, hanesan fali animal.
“Ami sente triste tebes bainhira sira fó etu ne’ebé maka sin, pao ne’ebé nakonu ho ular depois sira fahe ami be aqua ida loron tomak ida, fó de’it ida, se Prezidente Autoridade ho nia ekipa saúde sira kontinua fó hahan sin hanesan ne’e, ami kabun moras tanba sira hakarak estraga ami no sira hakarak atu oho ami,” Cono Falo hateten via kontaktu telemovel ba The Oe-Kusi Post (TOP), Kuarta 02 Juñu 2021.
Entretantu, tuir video badak ne’ebé redasaun TOP asesu, ema sira iha kuarentena haksesuk malu ho ekipa saúde sira kona-ba hahan sin ne’ebé distribui husi ekipa saúde sira iha kuarentina Mahata.
“Ami ne’e la’os Animal, ami mós iha uma atu toba keta imi tau kedas racun ruma ba iha hahan karik ami mate kadas, tanba horseik hahan nakonu ho nehek,” komenta sidadaun ida ho Laes-Meto iha video badak ne’e.
Hafoin kazu ne’e akontese, Prezidente Autoridade ba RAEOA, Arsenio Paixão Bano katak, nia mós foin akompaña akontesimentu ne’e iha oras balun liuba, no orienta ona nia ekipa sira hodi halo prosesu investigasaun kona-ba kestaun ne’e.
“Agora ha’u haruka halo hela investigasaun depois pilar 3 no pilar 4 sei halo konferensia ba imprensa. Ha’u mós foin haree video ne’e,” hateten Bano via kontaktu telemovel ba TOP, Kuarta 02 Juñu 2021.
“Ha’u husu ona ema balun iha kuarentina katak hahan ne’e di’ak hela agora ha’u mós lakohi hahan aat ba ema sira ne’ebé mak iha kuarentena ne’e klaru,” Bano afirma.
“Agora ha’u haruka ema sira halo hela investigasaun la hatene rezultadu seidauk hatene kona-ba empreza ne’e orsida ita boot sira hein de’it iha rezultadu investigasaun depois maka fó deklarasaun orsida. Sei orsida investigasaun sai katak hahan ne’e aat ne’e suspende duni”.
Bano klarifika katak, la’os nia maka tein ka fornese hahan ba ema sira iha kuarentena Mahata maibé iha empreza lokal ida maka fornese hahan sira ne’e ba sidadaun sira iha kuarentena.
