Media online 5 estabelese aliansa kontra dezinformasaun

DILI (TOP) – Konteúdu falsu ohin loron nu’udar ona realidade lorloron iha vida online, ho sitiu lubun mak halo notisia falsu ka halo distorsia hodi hetan (manan) vantajen politika no pessoal.

Teknolojia jijante iha mundu hanesan Facebook no Google tenta ona atu limita diseminasaun notisia falsu sira. Artigu peskiza ida husi Universidade Stanford katak, kuaje por sentu 50 maka involve notisia falsu iha Facebook desde tinan 2016. Enkuantu, Google lansa tiha ona estratejia pontu tolu hodi “hamoos, hamenus no informa”, relasiona ho konta sira ne’ebé viola padraun no politika komunidade empreza nian.

Maske seidauk iha dadus peskiza komprensivu ida kona-ba ema nain-hira maka sai ona vitima ba dezinformasaun iha Timor-Leste, maibé eziste duni konta falsu sira iha plata forma media sosial hanesan Facebook ne’ebé fahe-tutan informasaun falsu sira.

Informasaun falsu nu’udar veneno no inimigu boot ida ba demokrásia, no viola direitu sidadaun sira nian hodi asesu ba informasaun ne’ebé moos no loos.

Ho baze ba luta foun órgaun komunikasaun sosiál, jornalista, no sosiedade hotu nian iha nasionál, rejionál no global kona-bá kontra dezinformasaun no notísia falsu ka HOAX, maka reprezentante no Xefe Redasaun sira hosi orgaun komunikasaun sosiál lima (5), The Oe-Kusi Post (TOP), Mambae Multimedia, Hatutan.com, SMNews.com, no media online VIPTV halibur-malu hodi deklara estabelese Aliansa Kombate Dezinformasaun (AKD) ho objetivu atu luta kombate dezinformasaun no mós misinformasaun iha Timor-Leste.

Portavós AKD, Francisco Belo Simões da Costa katak, inisiativa harii AKD ne’e hodi responde ba preokupasaun no dezafiu foun iha sosiedade Timor-Leste kona-bá notísia falsa sira ne’ebé fó ameasa ba demokrasia no bele fó influénsia negativa ba estabilidade nasionál.

AKD ne’e aprova ho unanimidade hosi membru inisiadór na’in-neen (6) liuhosi akta enkontru iha Díli, iha loron 19 Fulan-Outubru 2021. No, reprezentante no Xefe Redasaun sira hosi Órgaun Komunikasaun Sosiál Lima (5) ne’e deklara ofisialmente ezisténsia AKD ne’e iha salaun enkontru Raya media & Entertainment, Avenida de Portugal, Númeru 74, Díli, Timor-Leste, Tersa, 30 Novembru 2021.

“Aliansa ida ne’e ami sei ba rejistu iha notariadu no mós iha Conselho de Imprensa. Tanba la’ós ita estabelese tiha depois ita husik hela hanesan ne’e de’it. Maibé ezersísiu boot ida maka aliansa ne’e sei adapta ba sítiu ida fact chek ne’e, nune’e kontrola no halo counter ba informasaun sira ne’ebé konsidera hoax, no bele hatutan tán hosi média online lima ne’e,” Francisco Belo Simões da Costa husi Hatutan.com, deklara liu husi konferénsia imprensa, Tersa, 30 Novembru 2021.

Eis Jornalista no editor Jornal Suara Timor-Lorosa’e (STL) kuaje tinan 10 nia laran ne’e hatutan, AKD mós sei halo kapasitasaun ba nia membru sira hosi média online lima ne’e, oinsá halo verifikasaun ba faktus sira, liuliu kona-bá notísia sira ne’ebé la loos, halo loos fali.

AKD ne’e mós sei koopera ho entidade relevante-sira atu oinsá buka kontra informasaun falsa sira ne’ebé espalla liu hosi Plataforma média sosiál.

Nune’e mós, Evangelisto Gantry dos Santos Meilana husi VIPTV katak, prezensa AKD ne’e laiha intensaun ruma, maibé atu apoia no haforte liu-tan entidade-sira ne’ebé inisia ona hodi luta kontra dezinformasaun, liuliu governu rasik ne’ebé durante ne’e luta makás ba asuntu ne’e.

Raimundos Oki husi The Oe-Kusi Post (TOP), konsidera AKD ne’e importante tanba, agora ne’e sente ka la sente maibé ema barak iha sosiedade sai ona vítima ba notísia hoax, ne’ebé espalla iha plataforma média sosiál.

Tanba ne’e maka, média lima ne’e tau hamutuk forsa la’ós atu halakon totál dezinformasaun, maibé pelu menus halo redusaun.

Mekanizmu redusaun ne’e maka, ho rekursu ne’ebé iha, bainhira detekta katak, informasaun balun falsa duni, nunue’e haloos tiha depois informa ba sosiedade liu hosi média online lima ne’ebé iha katak, ne’e la loos.

Raimundos Oki mós agradese ba governu no embaixada Estadus Unidus Amerika iha Timor-Leste tanba durante ne’e hamosu ona programa ida kontra hoax no serbisu makaas tebes, nune’e AKD mai atu tulun mós governu nia programa ida ne’e, hanesan kontribuisaun ida ba sosiedade ida ne’ebé saudável.

Inisiadór sira ba AKD  maka hanesan, Raimundos Oki husi The Oe-Kusi Post (TOP), Mariano da Costa husi SMNEWS, Francisco Belo Simões da Costa husi Hatutan.com, Cipriano Colo husi Hatutan.com, Domingos de Deus husi Mambae Multimedia, no Evangelisto Gantry dos Santos Meilana husi VIPTV.

The Oekusi Post
Author: The Oekusi PostWebsite: https://www.oekusipost.comEmail: Este endereço de email está sendo protegido de spambots. Você precisa do JavaScript ativado para vê-lo.
www.OeKusiPost.com nu’udar plataforma media online iha Oe-Kusi Ambeno, Timor-Leste ne’ebé aprezenta notísia iha área oioin iha teritóriu nasionál. Rua. Numbei, Oe-Kusi Ambeno Mobile: +670 7723 4114 Email: info (at) OeKusiPost.com

Online Counter