FRETILIN louva PM Taur

DILI (TOP) – Bankada FRETILIN iha Parlamentu Nasionál apresia no louva VIII Governu Konstitusionál, ne’ebé sustenta husi plataforma entendimentu PLP, KHUNTO ho FRETILIN, tanba liu husi diálogu permanente, sériu no responsável, bele hakotu impase polítika, no lori naroman ho esperansa foun ba povu Timor-Leste.

"FRETILIN louva VIII Governu Konstitusionál, tanba biar ho de’it DOT (Dotasaun Orsamentál Temporária), maibé Primeiru Ministru Taur Matan Ruak ho nia elenku governamentál, konsege halo jestaun di’ak ba prevensaun no kombate virus Covid-19, hodi proteje ita-nia sidadaun tomak, to’o ohin loron laiha transmisaun lokál”.

Implementa medida polítika sira ba emigrasaun hodi kontrola no halo rastreiu ba ema sira ne’ebé tama-sai husi territóriu nasionál, implementa polítika seguransa sosiál ho subsídiu $200 dollar ba uma-kain sira ho rendimentu menus husi $500 dollar fulan ida, hodi hatán ba impaktu ekonómiku-sosiál, durante períodu Estadu Emerjénsia.

Komprometidu ho prátika governasaun di’ak, ho seriedade, plataforma entendimentu iha fulan tolu de’it, aprova Lei Medidas ba Prevensaun no Kombate Korrupsaun, ne’ebé Prezidente-Repúblika promulga ona.

“Dala ida tan, Bankada FRETILIN elojia tebes no fó votos susesu ba Xefe VIII Governu Konstitusionál ho nia elenku, ne’ebé foin mak remata loron 100 governasaun, maibé hatudu ona diferensa barak iha sistema no polítika governasaun, liuliu iha proposta OJE 2020”.

Entretantu, bankada opozisaun CNRT iha Parlamentu Nasionál (PN) considera governasaun Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak ne’e inkonstitusional no laiha lejitimidade atu aprezenta Orsamentu Jeral Estadu ba tinan fiskál 2020 nian.

Deklarasaun politika bankada CNRT ne’ebé lee husi Vise Xefe Bankada CNRT, deputadu Patrocínio dos Reis Fernandes katak, tuir enkuadramentu legal katak ezisténsia VIII Governu ne’ebé moris husi Violasaun Konstituisaun RDTL, iha ninia artigu 106, artigu 112, artigu 86 (f) no artigu 99, la-iha lejitimidade konstitusional atu aprezenta fali Proposta Orsamentu Jeral Estadu 2020, ka kualker Orsamentu Jeral Estadu ba Parlamentu Nasionál.

“Tuir aplikasaun loloos ba Konstituisaun RDTL, tuir Artigu 86 alínea f, Parlamentu Nasional rasik mós tenke hetan ona DISOLUSAUN, a partir husi loron 18 Marsu 2020, tuir Prazu Konstitusional loron neen-nulu kuandu la konsegue aprova Orsamentu Jeral Estado,” deklara deputadu Patrocínio iha PN, Sesta 2 Outubru 2020.

Bankada CNRT mós konsidera governasaun atual la’os hahoris festa demokrásia ka liu husi eleisaun jeral, maibé hamoris de’it husi Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo, no governasaun ne’ebé nia hamoris ne’e tuir CNRT katak, governu de faktu ne’e la-iha lejitimidade konstitusional tanba, tuir Prinsípius de Estadu de Direitu Demokrátiku nian, governu ida-ne’e labele kontinua eziste.

CNRT mós akuza VIII governu ida-ne’e viola Konstituisaun RDTL, viola Lei Orsamentu no Jestaun Finanseira, tuir artigu 30, kona-ba, “Prazu Aprezentasaun OJE”. Númeru 1 husi Artigu 30 LOJF hateten katak, “Governu aprezenta ba Parlamentu Nasional, to’o loron 15 Outubru, proposta de lei Orsamentu ba tinan finanseiru tuir mai”.

“Ida-ne’e dehan katak, prazu atu aprezenta OJE 2020 maka monu (mais tarde) iha loron 15 Outubru 2019, maibé ohin, ita iha ona 2 Outubru 2020 – ne’e katak, LOJF la fó fatin ba VIII governu de faktu inkonstitusional ne’e atu aprezenta OJE mai iha Parlamentu Nasionál,” katak deputadu husi munisipiu Manufahi ne’e.

Nia dehan, LOJF iha artigu 30 númeru 2, hakerek momoos katak, prazu ba aprezentasaun orsamentu ne’ebé mensiona iha númeru 1 husi artigu 30 ne’e, só la aplika bain-hira: a) Governu em funsaun hetan demisaun, b) Mosu tomada de posse ba governu foun, c) mosu lejislatura foun.

Notisia relevante: Opozisaun: Governasaun PM Taur inkonstitusional.

Raimundos Oki
Author: Raimundos OkiWebsite: https://www.oekusipost.comEmail: Este endereço de email está sendo protegido de spambots. Você precisa do JavaScript ativado para vê-lo.
Xefe Redasaun & Editor

Online Counter