FATUBESSI (TOP) – Familia boot Saudozu Prezidente Nicolau dos Reis Lobato, Costantino Lobato kritika hasoru lider Partidu FRETILIN ne’ebé lidera husi Sekretariu Jeral, Mari Bim Amude Alkatiri no Francisco Guterres Lu-Olo ne’ebé dadaun ne’e koko “izola” familia Lobato iha estrutura politika partidu FRETILIN nian.
“Familia Lobato ha’u hatene katak, iha era (ukun aan) ikus ne’e la folin ona iha partidu FRETILIN nia laran, mais keta hanoin katak, (jerasaun Lobato) ami hotu ona, ne’e la iha,” deklara Costantino Lobato durante konsolidasaun partidu CNRT iha área Fatubessi, Postu Admistrativu Hatulia B, Munisipiu Ermera, Sabadu, 18 Marsu 2023.
Povu sira iha Fatubesi ho antusiasmu simu Kay Rala Xanana Gusmão, Sábadu, 18 Marsu 2023. Foto TOP.
“Tanba ami jerasaun sei iha para atu hatutan, ha’u sei hato’o buat barak durante komisiu CNRT nian bainhira halo iha Liquiça, tanba ha’u prepara ona relatóriu ho pájina 18 nue’e no ha’u sei entrega atributu partidu FRETILIN nian no sei simu hikas atributu CNRT nian hosi Maun Boot Xanana”.
Costancio Lobato nu’udar jerasaun Lobato hosi nia aman maun-alin ho Saudozu Prezidente Nicolau dos Reis Lobato ne’ebé ohin loron familia Lobato hamutuk ema na’in-80 maka mate iha funu 1975.
Costantino konsidera familia Lobato ohin loron la folin iha partidu FRETILIN nia matan laran, tanba nia rasik nu’udar jerasaun Lobato ne’ebé envolve aan iha estrutura FRETILIN ema konsidera fali nu’udar traidor.
Nia dehan, tanba de’it lori familia militante FRETILIN 200-liu apoia partidu CNRT hodi hili Premiadu Nobel da Paz, José Ramos-Horta sai Prezidente Repúblika, FRETILIN ezonera kedas nia husi, estrutura politiku.
“Ha’u hetan akuzasaun hosi eleisaun prezidensia repúblika, tanba lori familia lubuk ida hosi familia Lobato deklara apoia maun boot, José Ramos-Horta ba kandidatura prezidente repúblika, ha’u hetan ezonerasaun hosi ha’u nia kargu politika, Koordenador Komisaun Politika Postu Administrativu Bazartete, segundu ha’u hetan ezonerasaun hanesan Membru Komisaun Politika FRETILIN Munisipiu Liquiça, Terseiru ha’u hetan ezonerasaun Prezidente Jurisdisaun Juventude Partidu FRETILIN Nivel Comite Central FRETILN ne’ebé hili hosi konferensia,” nia hatete.
Ho problema hirak ne’e hotu, nia rasik hetan torturasaun hosi oknum FRETILIN balun halo agresaun fiziku hasoru nia.
“Ho problema sira ne’e hotu, ha’u rasik hetan pankada iha ha’u nia hirus matan, no oras ne’e dadaun membru CCF dezignadu ida, Kamarada Luis Lobato ami tenki lori malu ba tribunál, tanba kazu ne’e,” nia konta.
Costantino Lobato ninia partisipasaun iha FRETILIN foin mak ho tinan 15, no aprende buat barak hosi FRETILIN no partisipa enkontru nivel politika FRETILIN iha Hola Rua, no Maubise. Tanba ne’e, Costantino konsidera knaar politika hirak ne’ebé nia asumi la’òs hetan arbiru de’it, maibé nia dedika aan ho sakrifisiu atu defende FRETILIN ne’ebé moris no funda hosi Saudozu Nicolau Lobato.
Baze ba prinsipiu hirak ne’e hotu, bainhira lider FRETILIN sira konsidera nia nu’udar traidor nia sente preokupadu no triste tebes, tanba familia Lobato besik na’in-80 mate tanba funu hodi defende povu TL nia liberdade no nia independensia ne’ebé proklama iha loron 28 Novembru 1975.
“Ha’u la simu dehan ha’u traidor, tanba uluk ha’u servisu makas tulun de’it FRETILIN no loyal ba FRETILIN, la loyal ba ema ida. Hanesan familia Lobato iha Leorema suku ida ne’ebé rawan teb-tebes nakonu ho FRETILIN, maibé tanba de’it ha’u lori partidu CNRT ba iha suku ne’eba, ha’u tenki simu pankada,” nia lamenta.
Lideransa troika FRETILIN./Net.
Nia hatutan, mezmu sai ona hosi FRETILIN hodi afilia ba CNRT, maibé nia hamutuk ho familia sira respeita nafatin bandeira FRETILIN ne’ebé identiku ho Nicolau Lobato.
“Ha’u lakohi ko’alia bongkar (FRETILIN), se ha’u ko’alia bongkar agora aat tiha kedas, maibé ha’u lakohi, tanba ha’u nia idade sei nurak. FRETILIN ida ne’eba ha’u respeita tebe-tebes, tanba Maun Boot Nicolau Lobato nu’udar mós aman, maun alin ida hosi ha’u nia familia maka hari, tanba ne’e ha’u respeita teb-tebes. Mais iha era libertasaun da patria, labele atribui traidores ba ema, tanba 20% ne’ebé lakohi ukun aan ba tiha ona Indonezia, agora traidor ne’e la iha, tanba ne’e lider FRETILIN halo diskursu públiku tenki kuidadu,” nia alerta.
Familia Nicolau Lobato ne’e hatutan, FRETILIN respeita nafatin no nunka hanoin atu sobu, tanba FRETILIN identiku ho istoria rezistensia, maibé ba lider individuál ne’ebé kaer ukun iha FRETILIN, bainhira hasoru bebeik derota iha eleisaun ka povu la fiar ona, di’ak liu hela ba kotuk, husik jerasaun foun ka'er hikas.
“Ha’u la iha kbiit atu sobu partidu FRETILIN, FRETILIN ne’e se de’it la sobu ida, mais lideransa povu kuandu fó povu dez-akreditadu, di’ak liu pasensia hela iha kotuk,” nia hatete.
Nicolau Lobato Terus, Tanba La Simu FRETILIN Komunista
“Iha 1977, reniaun iha Laline ne’eba, Nicolau Lobato terus tebe-tebes.Terus tanba la simu FRETILIN sai partidu komunista, sira hamoe tiha nia (Nicolau Lobato), sulan nia iha nia kuartu, ami labele ba hasoru nian,” Xanana konta.
“Pesoalmete ami koñese malu, tanba ami rua kolega eskola iha semináriu klase ida de’it, tanba ne’e mak ami koñese malu. Ikus ona tama ba reniaun, nia hateke ba hateke mai ha’u, hanesan nia matan ko’alia nune’e, o mak komprende de’it banba sa?”.
Prezidente Partidu CNRT, Kay Rala Xanana Gusmão. Foto TOP.
“Hotu tiha reniaun atu ba departementu forsa nian, nia bolu…hau… mai lai!?. O mai la’o hamutuk ba, nia terus semana rua mes-mesak sulan tiha nia, nia relijiozu teb-tebes, atu han mós nia sempre reza, dadersan ami matabisu, ami tuur tiha nia dehan nune’e,…..imi agradese ba Maromak hahán ne’ebé povu maka kuda, ida ne’e saida maka ida ne’e?,” Xanana konta.
Eis Xefe Estadu ne’e konsidera, deklarasaun ne’ebé hato’o hosi Costantino Lobato ne’e hanesan emosaun kona-ba istoria moruk FRETILIN uluk no agora la hanesan.
“Ha’u nia alin mai ko’alia kona-ba FRETILIN ne’e emosi itaun, mais ne’e loos, tanba atu koñese loloos buat sira ne’ebé akontese iha ai-laran, ba FRETILIN rasik, ita hotu aprende ho saida maka ita halo sala ne’e,” nia hatete.
Xanana tatoli tan, saida maka akontese ba Nicolau Lobato, sasin seluk ne’ebé sei moris hanesan Abel Ximenes bele ko’alia sai ba povu hodi konta saida maka Nicolau Lobato sente, bainhira ema dehan, FRETILIN komunista.
“Agora ami ida ka rua bele konta, Abel Ximenes sei moris, restu mate hotu ona, imi la fiar karik katak, sira sulan Nicolau Lobato, bele ba husu iha Abel Ximenes, tanba nia mós iha Laline,” afirma Xanana.
Iha tinan 2011 liuba, familia boot Nicolau Lobato hala’o serimónia korementan jerál hodi hanoin hikas saudozu familia Lobato hirak ne’ebé mate durante funu, nune’e familia hasai karta konvite espesiál ba familia inklui lider partidu FRETILIN sira atu partisipa iha serimónia ne’e, maibé durante serimonia hala’o laiha partisipasaun hosi kuadrus FRETILIN hodi abandona tiha familia sira nia konvite serimonia koremetea ne'e.
Ho hahalok lideransa FRETILIN ne’ebé la partisipa iha seromónia koremetan jerál ne’e hamosu duvida ba familia sira, maibé teki-teki mosu vizita subar ne’ebé hala’o hosi Xanana iha loron 13 Juñu 2020, ba vizita semiteriu boot ida iha suku Leorema, Postu Administratviu Bazartete, Munisipiu Liquiça ne'ebé familia Lobato tomak haloot iha ne'eba.
Molok halo asaun karidade, Xanana ho nia komitiva ho povu Leorema presta omenajen ba Saudozu Prezidente Nicolau Lobato ho nia familia hamutuk na’in-80 ne’ebé mate tanba funu hodi defende povu Timor-Leste nia liberdade no nia independensia ne’ebé proklama ona iha 28 Novembru 1975.
Prezensa Xanana iha Leorema no vizita simitériu akompaña hosi Virginia Soares, espoza Rogério Tiago Lobato hodi kari-aifuan no sunu lilin ba saudozu Nicolau Lobato nian aman, Saudozu Narcio Manuel Lobato, Felismina Alves Lobato inklui familia Lobato sira seluk tan.
Iha altura ne’eba, reprezentante familia Lobato, Amelia dos Santos Lobato hato’o agradesimentu boot tebes ho vizita Xanana nian ne’e, tanba bele marka tempu no halo primeiru vizita ba Leorema.
Iha altura ne’eba, Xanana Gusmão, konsidera Saudozu Nicolau Lobato nu’udar jerasaun hosi Suku Leorema, ne’ebè oferese nia vida tomak hodi lori Timor-Leste konkista ba ninia mehi naruk ba luta libertasaun nasional.
Antes ne’e Saudozu Prezidente Nicolaiu Lobato nia oan mane, José Lobato hateten, respeitu liu ba susesór nu’uar Komandante Ein-Xefe-das FALINTIL, luta libertasaun iha faze libertasaun ninian, no susesór nu’udar prezidente no primeiru ministru iha faze libertasaun ninian.
“Nicolau Lobato hahú funu ita boot maka hatutan lori too remata. Loos Nicolau dos Reis Lobato la hahú funu ita boot mos dala ruma la sai prezidente repúblika, maibé Prezidente Xanana la hatutan funu, ohin loron dala ruma Nicolau Lobato nia naran mós la morin ida, ema sei la temi Prezidente Nicolau dos Reis Lobato,” dehan José Lobato bainhira simu Xanana vizita iha Postu Administrativu Soibada, munisipiu Manatuto, Sabadu, 4 Jullu 2020.
Ho sitasaun ne’e, nia dehan, familia Lobato husu deskulpa ba maun boot, maibé dala ruma familia Saudozu Nicolau Lobato sente lori maun boot too lalehan, dala ruma mós lori maun boot riba ba rai.
Durante lidera governu, Xanana harii estatua Nicolau Lobato iha Rotunda Comoro no Fransisco Xavier do Amaral no eroi sira seluk nian nu’udar rekoñese eroi sira nia sakrifisiu iha prosesu kriasaun RDTL, maibé FRETILIN sempre kontra hela de'it konstrusaun memoria luta nain-hirak ne'e.
Author:Raimundos OkiWebsite:https://www.oekusipost.comEmail:Este endereço de email está sendo protegido de spambots. Você precisa do JavaScript ativado para vê-lo.
