Prezidente RAEOA foin hakfodak prepara fatin ba Ambeno-oan sira

DILI (TOP) — Surtu Covid-19 hahu tama iha Timor-Leste iha Marsu 2020, maibé Prezidente Autoridade ba Rejiaun Administrativu Espesial Oe-Kusi Ambeno (RAEOA), Arsenio Paixão Bano oras ne’e foin sente hakfodak hanesan enerjia eletrisidade maka soke hodi prepara fatin ba Ambeno-oan sira iha Dili ne’ebé hakarak tebes atu fila ba Oe-Kusi Ambeno.

Ambeno oan sira hamutuk 200 resin maioria estudante nomós balu buka moris iha sidade, sente hamlaha, no osan laiha ona atu selu kost, situasaun deifisil ne’e, estudante sira hasoru hahu kedas iha fulan kotuk, tanba Estadu emerjensia, serka sanitaria, konfinamentu obrigatoriu no konfinamentu domisiliario.

Durante fulan rua ho balun ona sira hakilar ba autoridade atu autoriza transporte maritima ro Success hodi transporta sira ba Oe-Kusi, maibé  Prezidente Autoridade ba Rejiaun Administrativu Espesial Oe-Kusi Ambeno Arsenio Paixão Bano la permite sira ho razaun fatin kuarentena limitadu, maibé faktu seluk hatudu Bano autoriza nafatin nia militante FRETILIN sira hodi viajen tantu maritima no áero nian.

“Bondia RAEOA, atu apela ba komunidade Oé-Cusse iha Dili. AUTORIDADE Oé-Cusse kontinua halo esforsu prepara kondisaun iha Oé-Cusse ho harii kapasidade quarentena 100-200 pessoas iha Portu Mahata, hodi bele simu no fasilita pasajeirus sira mai husi Dili. Iha semana nee nia laran, prosesu kontrusaun sei hahu,” Katak Prezidente Autoridade ba Rejiaun Administrativu Espesial Oe-Kusi Ambeno Arsenio Paixão Bano iha nia konta Facebook, Kuarta 19 Maiu 2021.

Nia hatutan, objetivu  husi politika ida nee atu kontinua prevene moras latama no mantein kontrola Covid-19 iha RAEOA hodi bele proteje ita nia inan aman sira populasaun 85000 iha RAEOA nebe agora dadauk provisoriamente seguru tan laiha transmisaun lokal ka komunitaria. Husu ba ita hotu iha Dili kontinua buka dalan hodi hetan Vasina AstraZeneca no hakbesik ba Autoridades Governo Sentral hodi hetan tulun ba aihan seluk tan nebe Governo deside ona atu oferese ona ba komunidade hotu hotu iha Dili.

“Autoridade sei kontinua informa situasaun nee ba Governo Sentral hodi fasilita tulun ba ita bot sira iha rai bot. Prioridades importante mak inan aman no maluk sira 85000 hela iha Oé-Cusse seguru husi moras Covid-19. Autoridade RAEOA lakohi foti risku hatama RAEOA iha situasaun transmisaun lokal no transmisaun komunitaria Covid-1,  tan fasilidades Saude Oé-Cusse iha Hospital hanesan oxygen no ventilador seluk tan, limitado. Oé-Cusse mos iha komunidade barak iha moras  TB, tensaun, hepatitis ne’ebé frajil ba Covid-19 atu oho ema wainhira sira hetan moras Covid-19”.

“Bainhira kondisaun karantina sufiente ona Autoridade RAEOA sei  normaliza transporte Ema no sasan ba mai Oé-Cusse Dili. Husu pasiensia hodi ita konsege hases Oé-Cusse husi moras Covid-19 liu liu transmisaun lokal. Maske ita bot sira hirus lagosta desizaun ne’e, maibé prioridade maka ema 85000 atu labele hetan moras hadaet Covid-19 iha RAEOA.

Entretantu, tuir estudante  Calistro Cono Falo hateten sira hamutuk 227 durante kalan ida ona sira deskansa iha edifisiu RAEOA-ZESM Farol Dili tanba sira hasoru hela situasaun defisil estadu emerjensia, serka sanitaria, komfinamentu obrigatoriu no komfinamentu domisiliariu.

"Hodikalan ami toba iha edifisiu RAOEA-ZESM Farol, Dili, tanba ami laiha kbi’it atu selu hela kost no sosa aihan sira laiha," dehan Calistro ba jornalista The Oe-Kusi Post (TOP), iha edifisiu Radio Falintil,  hudi –laran, Dili, kuarta 19 Maiu 2021.

Calistro haktuir, estudante no inan-aman  sira sei okupa edifisiu RAOEA-ZESM Farol, Dili, to’o hetan autorizasaun, Ró ahi SUCCESS hala’o operasaun no transporta sira ba iha rai ketan Oe-Kusi Ambeno sei laiha ambeno-oan sei nafatin mantein hela iha edifisiu RAOEA-ZESM Farol.

“Pandemia Covid-19 ne’e, la’os foin mak akontese, maibé acontese antes tiha ona,prezidente autoridade nia preparasaun ne’e iha ne’ebé. Horkalan ami toba iha neba, hodi hein resposta maibé laiha, nune’e ami assessu liu husi prezidente autoridade nia akun facebook informa agora daudaun prepara hela karantina, tau ona karantina iha Postu Administrativu haat (4) iha RAEOA. Maibé to’o agora laiha resultadu.  Tanba ne’e afeita tebes mai ami atu transporta ba iha rai ketan Ambeno," tenik Calistro.

Iha fatin hanesan, ekipa lider karismátika Kay rala Xanana Gusmão ne’ebé lidera husi Tomas do Rosario Cabral ajuda ona nesesidade báziku ba estudante hirak ne’e.

"Ami fó apoiu hanesan, foos,mina,supermie no bee aqua, apoiu ne’e tuir kbi’it ne’ebé ami iha tanba ami atende mos atividade sira seluk ne’ebé ami organiza hela. Maibé tanba ita bo’ot sira presiza urjenti tebes ami iha buat ituan de’it atu fo asistensia ba imi," katak Cabral.

Reprezentante estundante no Ambeno-oan Calistro Cono Falo agradese ba apoiu ne’ebé fo hosi lider karismatika Kayrala Xanana Gusmão ho nia ekipa di’ak tebes maske ki’ik maibé valor boot tebes ba sira.

“Tanba ne’e, ami laiha dalan seluk ona atu ema seluk bele apoiu ba ami , liu husi Parlamentu  Nasional ami ejize, maibé deputadu sira la senti saida mak Ambeno-oan senti. Ami agradese ba sekretariadu Kay Rala Xanana Gusmão liu husi apoiu hirak ne’e bele aguenta netik ami, durante semana hirak nia laran hodi hein desizaun husi presidente autoridade Arsenio Paixão Beno ninian bainhira mak atu trasporta ami ba RAEOA,” nia informa.

Estajiariu 

Raimundos Oki
Author: Raimundos OkiWebsite: https://www.oekusipost.comEmail: Este endereço de email está sendo protegido de spambots. Você precisa do JavaScript ativado para vê-lo.
Xefe Redasaun & Editor

Online Counter